het zich met allen; doch onder eene verschillende behande ling, en is in zyn geheele weezen daar mede vereenigd; dus het ook met alle zyne eigendommelyke eigenschappen daar uit kan worden afgefcheiden. Het wordt niet

door Phosphorus gedecomponeerd, maar laat alleen aan haar, om dus te fpreeken, zyn loshangend gewaad over, en kan het wel door ontvlambaare Lucht gephlogistifeerd worden? Door Koolstof (Carbone), of Phlogiston, wordt het niet gedecomponeerd, maar maakt deeze, na deszelfs hoeveelheid, tot Zwavelzuur of Zwavel.

99

99

Zilver wordt, by de oplosfing in Salpeterzuur, verkalkt, en 'er ontstaat Salpeterlucht; hieruit volgt dat het Oxygéné nader met het Zilver vermaagschapt is ,, dan met de Salpeterlucht, by aldien men echter Kwik ,, mengt by deeze oplosfing, dan neemt dit het Oxygéné, welk met Zilver vereenigd was tot zich en dit valt dan met een Metaalglans op den grond; uit dien hoofde ftaat de Kwik naast boven het Zilver."

Aanm. Ik heb reeds, by de oplosfing des Gouds, gezegd, op welk eene wyze ik de oplosfing der Metaalen in Zuuren begrype. — Dat 'er, by de oplosfing des Zil vers in Salpeterzuur, Salpeterlucht ontstaat, is een gevolg van de vereeniging van dit Zuur, in zyn geheele weezen, met het Phlogiston des Zilvers, maar niet, dat zich het Oxygéné aan het Zilver vast zet. By aldien het laatfte waar was dan moest men, by de behandeling van Zilver-Salpeter (Nitrum Argenti) in geflotene vaten, een met Oxygéné overlaaden Salpeterzuur konnen uitdryven en kan men dit doen?

Daar nu de Kwik het in Salpeterzuur opgelost Zilver met een Metaalglans præcipiteert, zo is dit geen gevolg van de affcheuring (EntreisJung) van het Oxygéné, (want dan was de orde van Verwantfchap niet goed gefchikt, welke boven dien, by aldien men ook het gevoelen van LAVOISIER aanneemen wilde, niet wel geschikt is,) maar het neemt het Phlogiston der Kwik tot zich, en wordt op nieuw tot volkomen Metaal; wordende de Kwik dan in plaats van het Zilver opgelost.

Byaldien men Pis-Phosphorus doet by eene oplosfing deezer verschillende Metaalen, dan præcipiteeren zy, zo als de Heer SAGE omtrent Kwik en Zilver heeft op gemerkt, in haaren Metaalglans; dus is de Phosphorus nader verwantschapt met het Oxygéné, dan Zilver, Kwik, Spiesglas-Koning, Wismut en Koper.

Aanm.

Aanm. Ik heb reeds in myné verklaaring over het Phosphoruszuur, en deszelfs vereeniging aangemerkt, dat de vereeniging met Phlogiston, op verre na, zo vast niet zy, dan by Zwavel; des de Phosphorus zich veel eerder decomponeert en laat decomponeeren. Dit is ook de grondoorzaak waarom de Phosphorus, gedaan by eene oplossing van Metaal in Zuur, dat Metaal met een Metaalglans præci piteert, maar niet in cene nadere verwantfchap der Phos phorus tot het Oxygéné. Het oplosfings middel wordt daar door vry, zo als ook het Phosphoruszuur. By aldien men het gepræcipiteerd Metaal niet spoedig 'er uit neemt, dan werken beide Zuuren op dat Metaal, 'er ontilaat Salpeterlucht, en een gedeelte van 't Metaal wordt werkelyk in het Phosphoruszuur opgelost.

,, Geen een der Metaalen, welke onder de Phosphorus ftaan, laat zich in Phosphoruszuur oplosfen: want, ,, dewyl de Metaalen zich niet laaten oplosfen, voor dat ,, zy verkalkt zyn; dat is, zonder dat zy een gedeelte ,, Oxygéné tot zich neemen zo kunnen, om dat het ,, Oxygéné meerder verwantfchap heeft met Phosphorus, ,, dan met Koper, Wismut, Spiesglas - Koning, Kwik, Zilver en Arfenik - Koning, deeze Metaalen niet door "Phosphoruszuur verkalkt worden."

Aanm. Alle deeze Metaalen laaten zich wel degelyk, wanneer zy vooraf fyn gevyld en met Phosphoruszuur gefmolten worden, in dit Zuur oplosfen; derhalven valt deeze ftelling van den Heer LAVOISIER geheel weg.

"

Onder de Metaalen ftaat de ontvlambaare grondstoffe, welke met Oxygéné het water maakt; volgens de tot hier toe bekende proeven, laat deeze vereeniging zich alleen door Zink, Yzer, Koolftof (Carbone), en de onbekende grondstof van het Zeezoutzuur, decomponee,, ren; even deeze zelfde fcheiding gebeurt ook door, ,, ons noch onbekende, middelen, by den groei der Plan,, ten, by de Wynagtige en rottende gisting.'

Aanm. By aldien men zeer zuivere, van al het aankleevend Zuur afgewasfchen ontvlambaare en Leevenslucht, onder bekende handgreepen vermengd, verbrandt, dan gaat 'er een groot deel der warmteftoffe voelbaar verlooren; het vers dund geweest zynde water der ontvlambaare Lucht wordt daar door hersteld, en de ftoffe der vochtigheid van de Leevenslucht neemt zo veel Phlogiston, uit de ontvlambaare Lucht, tot zich, als hy tot palpabele vogtigheid, en om als

MENG. 1792. NO. 4.

L

wa

water voor den dag te komen, nodig heeft; een gedeelte der Leevenslucht, echter, welke de warmteftoffe niet heeft verlooren, verzadigt zich met Phlogiston, en blyft als Phlogistike Lucht terug. Moest nu niet, volgens de Theorie van den Heer LAVOISIER, uit de vereeniging van het Oxygéné en Hydrogéné noodwendig Zuur, en geen Water ontitaan? want, naar het voorgeeven der Franfche Scheikundigen, brengt het aanhangen van het Oxygéné, aan een of ander lighaam altoos Zuur te voorfchyn. Of moet men de vereeniging deezer twee beginzelen, als 't ware, voor eene zoort van Middelzoutige verbinding aan zien, en by welk zoort van lighaamen plaatst men dan, in een Systema, het Water?

Het is waar, dat water gedecomponeerd wordt door Zink, Yzer, Kool (Carbone,) ik voor my ftel vast, dat deeze Decompofitie gefchiedt op de volgende wyze, maar geenzins door het veronderstelde Oxygéné. Wanneer de Waterdampen zich een weg baanen door de gloeiende Metaalen of Koolen, neemen zy het Phlogiston tot zich, en gaan over tot ontvlambaare Lucht. Een gedeelte des waters dringt in de, door het vuur verwyderde, Poriën, zet zich aldaar, of op de ftof der vogtigheid, vast, doet de lighaamen opzwellen, waar door dan het Phlogiston noch meer, als 't ware, aan de Waterdampen eigen gemaakt en het Metaal verkalkt, wordt. De hitte ontbindt de bafis (angeëignet) van het Luchtzuur uit de Koolen, en breidt dezelve uit, waarby men teffens noch zuivere, en misfchien ook Phlogistike, Lucht verkrygt, welker verschyning zich gemakkelyk laat verklaaren.

De wyze, op welke de Planten het water decomponeeen is, naar myn gevoelen, deeze. Een gedeelte van het water, welke de Planten uit de Lucht en het Aardryk tot zich neemen, blyft daarby als voedfel; van het andere gedeelte zet zich het ontvlambaare op de bladeren en Iteelen, en geeft haar de kleur; maar de ftoffe der vogtigheid, verdund door de warmte van het Aardryk en der Zon, gaat, als overvloedig, onder de gedaante van Leevenslucht, over in den Dampkring. De verbetering der Lucht door de Planten rust dan ook daarop: want, ik geloove als noch, dat de Planten niet alleen het water, op gezegde wyze, decomponeeren, maar zyn misschien ook in ftaat, de Phlogistike Lucht te decomponeeren, het Phlogiston aan te trekken, en de Phlogistike Lucht vry te

maaken, en dit Mechanismus gefchiedt misfchien des avonds en in den nacht; de daauw en de koelte zyn daar de gevolgen van.

,, De Kool (Carbone) decomponeert het Salpeterzuur, en het Zeezoutzuur, waar zy overlaaden zyn met Oxygéné ; ,, decomponeert de Lucht, en fcheidt de warmteftoffe daar , af; decomponeert Zwavel, Vitriool, Arfenik en Phospho,, ruszuur; herstelt de Metaalen; decomponeert het water in deszelfs famenitellende deelen, en maakt (bildet) dus Vastelucht, zo als by andere decompofitien, Zwavel ,, Phosphorus, Arfenik-Koning en glanzende Metaalen te ,, rug blyven.

ور

Aanm. Omtrent deeze §. heb ik verders niets te zeggen, dan dat men, in plaats van decomponeert, zet, ftelt te zamen, en dan zal men konnen zeggen, en maakt dus Phlogistike Salpeter- en Zoutzuur Phlogistike Lucht, Zwa vel, Arfenik-Koning, enz.

BESCHRYVING VAN DEN VULCAAN OP HET EILAND ST. LUCIA. Door den Heer CASSAN, M. D.

e Antilles zyn_vol voetstappen van uitbarstingen

D'der Brandende Bergen, als Lava, Puinfteen, Zwa

vel-Aderen, en heet Waterbronnen. en heet Waterbronnen. Het Eiland St. Lucia levert de aanmerkelykfte op. In 't gedeelte, doorgaans la Soufriere geheeten, ziet men een uitgedoofden Vulcaan, waarvan de Heer CASSAN ons de volgende Befchryving geeft, ter plaatze zelve vervaardigd.”

Deeze Vulcaan, zegt hy, maakt een gedeelte uit van een Keten zeer fpitze Bergen, die zich van het NoordOosten tot het Zuid-Westen over de lengte van 't geheele Eiland, uitftrekt. Dewyl dezelve twee mylen van de Stad aflegt, gaat men 'er te paard heen. Het Land is bergagtig en doorfneeden met waterstroomen maar van eene vrugtbaarheid, die voor de naby liggende plaatzen van den Etna en den Vefuvius niet behoeft te wyken. Men heeft geen halve myl afgelegd, of ontdekt een Zwavelitank. Waadende gaat men door veele beekjes, met oevers die de kenmerken draagen van Zout- en Yzeragtige. deeltjes.

Aan den voet des Bergs genaderd, flaat men eenen weg op in de rots gemaakt, en flangswys loopende tot

La

het

het binnenste des Monds; waar aan den eenen kant zich een bykans loodlyn - fteile Rots opdoet, en aan den anderen kant, een diepte uit welke een Rook opryst, die het gezigt verduistert en de ademhaaling dermaate aandoet, dat veelen, te zwak om zulks uit te ftaan, te rugge treeden. Deeze werkt ook op de Metaalen, en maakt inzonderheid het Zilver zwart.

Te paard klimt men tot den top des Bergs, en van daar daalt men te voet neder, door een eng en bogtig pad, tot den grond des Koms, gevormd door een zwavelagtige en brandende Aardkorst, waarin men dikwyls tot de enkelen nederzakt, en groot gevaar loopt om de voeten te branden, als men zich niet van wel fterke laarzen voorzien heeft.

De Bronnen van kookend Water, die op veele plaatzen in deezen Kom ontspringen, zyn twee en twintig in getal, eenige deezer zyn meer dan twintig voeten breed en verheffen zich kookende ter hoogte van vier en vyf voeten; zonder dat, nogthans, de hette van dit Water zo groot is als die der Dampen, die uit eenige openingen aan de zyden van den Mond, uitwaasfemen, in welke de Thermometer tot tien graaden boven de hette van kookend Water tekent. Deeze fpleeten zyn omkorst van gefublimeerden, en zomtyds gecrystallifeerden Zwavel, gelyk andere gedeelten van deezen Vulcaan veel Kalk en Vitriool Crystallen opleveren.

De Heer CASSAN gelooft, dat de Zwavel, de Vitriool en de Aluin, welke men hier zou kunnen verzamelen een aanmerkelyken tak van Koophandel zou kunnen vormen; hy wanhoopt zelfs niet hier Yzer te kunnen vinden; eene ontdekking, die, in deezen oord der Wereld, zeer dierbaar zou weezen; hy gelooft ook, dat de heet Waterbronnen, in de Geneeskunde, dienst zouden kunnen doen.

De diepte des Monds is zestig Roeden boven de oppervlakte der Zee. De vrye en onbelemmerde uittogt der Uitwaasfemingen fchynt de nabuurfchap te ontheflen van alle vrees voor deezen Vulcaan, en de overvloed van Water, die denzelven vervult, fchynt zelfs het ontbranden te beletten. De Heer CASSAN gelooft, dat dit Water, door onzigtbaare Kanaalen komt van een ander gedeelte des Bergs, wiens zeer hoog verheeven kruin eene foort van Kom vormt in de gedaante van een Tregter, in welke de Wateren van den Dampkring zich verzamelen, en neder

ftor