VERSLAG VAN HET LEEVEN, EN DE SCHRIFTEN, VAN HENRY HOME, Lord KAMES.

HEN

(Uit de Encyclopedia Brittannica.)

ENRY HOME, Lord KAMES, een uitmuntend Regtsge leerde in Schotland, en Schryver van veele beroemde Werken over verfcheide onderwerpen, ftamde af van een zeer aanzienlyk en oud Geflacht, en werd, in den Jaare MDCXCVI, gebooren. Lord KAMES Grootvader, HENRY HOME, was een jonger Zoon van Sir JOHN HO ME van Renton; die het Opperregterampt van Schotland, in 't jaar MDCLXIII, bekleedde. Hy ontving het Landgoed Kames van zyn Oom GEORGE, Broeder van den toenmaaligen Opperregter. De Familie van Renton ftamt af van de Graaven van HOME, de Vertegenwoordigers der oude Prinfen van Northumberland.

Het Landfchap Berwick, in Schotland, hadt de eer, om ter Geboorteplaats te ftrekken aan dit groot en nuttig Lid der Maatschappye. In zyne vroege jeugd, was hy leevendig van aart, en op het leezen zeer gefteld. Nooit betradt hy eene Taalfchool; doch werd, in de oude en hedendaagfche Taalen, zo wel als in de Wiskunde, en de daar aan verwante Weetenfchappen, onderweezen door den Heer WINGATE, een Man van veel geleerdheid en groote bekwaamheden die verfcheide jaaren als Onderwyzer ten huize van den Heer HOME zich onthieldt.

Naa, met veel vlyts en fchranderheids, op de Hoogefchool te Edenburg, zich in het Burgerlyk Regt, en dat van zyn eigen Land, geoefend te hebben, bemerkte de Heer HOME Vroegtydig, dat de kennis daarvan alleen niet toereikt om iemand een volkomen Regtsgeleerden te maaken. Eene kundigheid aan de Geregtshandelingen in de Hoven, en inzonderheid ten hoogen Geregtshove als een Lid van 't welke hy na roem en eene bediening zogt, oordeelde hy daartoe noodig. Hierom werd hy voor eenigen tyd Schryver op de Zegelkamer, 't geen hem gelegenheid gaf, om den ftyl te krygen in Regtszaaken, en bedreevenheid in veele ftukken. Deeze verstandige ftap verwierf hem, behalven zyn groot vernuft en onvermoeide bevlytiging, naa dat hy ter Pleitrolle toegelaa

ten

ten was, byzondere agting ten Hove, en, ingevolge daarvan, veel werks als Advocaat.

Wie de Regtsgeleerde Papieren, door den Heere HOME opgesteld toen hy nog een Jongeling was, leest, ontdekt daarin eene meer dan gemeene fraaiheid van ftyl, en, behalven eene groote fcherpzinnigheid in het redenka.velen eene doorknee de ervaarenheid in de Wetten zyns Lands. Deeze hoedanigheden, gepaard met de fterkte en het vuur zyner natuurlyke bekwaamheden, deeden hem welhaast het cieraad van de Schotsche Pleitzaal wor den, en hy werd, in Sprokkelmaand des jaars MDCCLII, bevorderd tot een der Regteren van het Hof der Zittinge, onder den tytel van Lord KAMES (*).

Vóór dien tyd hadt hy, niettegenstaande de veelvuldige bezigheden zyns Beroeps, de Wereld met een menigte Regtsgeleerde Schriften, en groote Werken, verrykt: het eerfte zag, in 't jaar MDCCXXVIII, het licht; hy voer daar mede voort tot het jaar MDCCLXXX (†).

Geen gering gedeelte deezer Regtsgeleerde Schriften, en Werken, dienden bepaald om de Wetten van Schotland toe te lichten, en te verbeteren; en terwyl zy ten bewyze ftrekken van zyn onvermoeiden vlyt, toonen zy teffens zyn ernstig verlangen, om de eer en het welvaa ren van zyn Vaderland te bevorderen. En worden die Schriften, in het Hooge Geregtshof aldaar, van gelyke waarde gehouden, en als van zo veel gezags aangehaald, als die van COXE of BLACKSTONE, in de Geregtshoven van Engeland.

Lord KAMES hadt veel op met Bovennatuurkundige Naafpeuringen. Om zich in deeze by hem geliefde ftudie te oefenen, hieldt hy, nog jong zynde, Briefwisseling met den beroemden BERKELEY, Bisfchop van Cloyne, Dr. BUTLER, Bisschop van Durham, Dr. SAMUEL CLARKE, en veele andere fchrandere en geleerde Mannen, in Brittanje

en

(*) De Heeren der Zittinge in Schotland worden, by hunne. aanstelling tot de post, terstond Lords geheeten, en ontlee nen den naam van hun Familie - Landgoed; doch zy tekenen alle hunne Brieven, enz. met hun Doop- en Bynaam.

(†) In de Encyclopedia Brittannica, waar uit wy dit Lee vensberigt ontleenen, worden alle deeze Werken opgenoemd; doch zulks voor den Engelfchen Leezer van belang, en voor den Nederduitfchen van weinig beduidenis, zynde, hebben wy ze overgeflaagen.

en Ierland. Deeze Brieven zyn, zo ons berigt' is, zorg. vuldig bewaard door zyn Zoon en Erfgenaam GEORGE HOME DRUMMOND, Esq. van Blair Drummond.

Het jaar MDCCLI gaf de geboorte aan de eerfte vrugt van zyne beoefening der Bovernatuurkunde, verfchynende onder den naam van Esfays on the Principles of Morality and Natural Religion, in II Parts. (Brieven over de Begin zels van Zedelykheid, en den Natuurlyken Godsdienst.) Hoewel cen klein Werkje, was het vol vernuft en fcherpzin. nige redenkaveling; het verwekte veel opziens, en gaf gelegenheid tot veel gefchils. Het behelsde, in uitdruk lyker bewoordingen dan eenig werk van een Godsdienftig Theist, toen in Schotland bekend, de Leer, die, zints eenigen tyd, zo veel gerugts gemaakt heeft onder den naam van Philofophical Necesfity, of Wysgeerige Noodzaaklykheid. Het zelfde was geleerd geweest door HOBBES, COLLINS, en door den beroemden DAVID HUME: maar, dewyl deeze Schryvers als openbaare Ongeloovigen, of als de zodanigen verdagt waren, verwekte zulks, als van hun komende, geen verwondering, en, voor een tyd, flegts eenige verontwaardiging. Maar, toen een Schry ver, die geen kenmerken vertoonde van buitenfpoorhollende Twyfelaary, die niets inbragt tegen de Openbaa ring in 't algemeen, en met den vuurigften ernst de groote Pligten van Zedelykheid, en den Natuurlyken Godsdienst, aandrong, ten zelfden tyde, zo zeldzaam eene Leer als die der Noodzaaklykheid beweerde, scherpte zich tegen hem terstond eene menigte van pennen, en, geduurende eenigen tyd, was het Werk, en de Schryver, gehaat in Schotland, Van den anderen kant, waren 'er zommigen, en niet geheel ongeletterden, die, Noodzaaklykheid met Voorbefchikking verwarrende, den Heer HOME geluk wenschten van wegen zyne meesterlyke verdediging des vastgeftelden Geloofs; en, fchoon 'er, tusfchen deeze twee Stelzels, geene foort van gelykheid is, uitgenomen dat het toekomend geluk of ongeluk van alle Menfchen, volgens beide, zeker voorweeten en bepaald is by GoD, herinneren wy ons nogthans, dat een Hoogleeraar, op eene Academie van Disfenters, zo verre de eene voor de andere Leer nam, dat hy zynen Leerlingen de Proeven van den Heer HOME aapprees, als behelzende eene volkomene verdedi ging der Leere van CALVIN. Om deeze misgreep werd hy van zyn post verlaaten, en uit de Gemeenfchap, tot welke hy behoorde, geilooten.

Lord

Lord KAMES bleef, gelyk meer andere groote en braave Mannen, tot zynen dood toe, de Leer der Noodzaaklykheid aankleeven; doch, in eene volgende uitgave zyner Proeven, gaf, hy een doorflaand bewys van zyne opregtheid en onbekrompenheid van hart, door de uitdrukkingen te veranderen, die, ftrydig met zyn oogmerk, zo algemeenen aanftoot gegeeven hadden.

In den jaare MDCCLXI, gaf hy in 't licht zyne Introduction to the Art of Thinking, of Inleiding tot de Kunst van Denken. Dit klein, doch dierbaar, boekje, was oorfpronglyk beftemd tot het onderwys van zyn eigen Gezin. Het plan yan 't zelve is aartig, onderhoudend, en zeer geschikt om de aandagt der Jeugd in te neemen, en het hart te verbeteren. Het beftaat uit Grondregelen, verzameld uit ROCHEFAUCAULT, en veele andere Schryvers. Om deeze Grondregels op te helderen, en derzelver meening het gemoed der Jeugd in te drukken, heeft zyn Lordfchap, by de meeste, bevallige Gefchiedenisfen, Fabelen en Vertellingen, gevoegd.

In het vak der Fraaije Letteren, kwam hy, in den jaare MDCCLXII, te voorfchyn met zyne Elements of Criticism, of Beginzels der Oordeelkunde. Dit dierbaar Werk is de eerfte en welgeflaagde onderneeming, om te toonen, dat de Oordeelkunde gegrond is op de beginzels der Menschlyke Natuure. Zodanig een plan, zou men veelligt denken, moest een dor en fchraal Werk voortgebragt hebben. Lord KAMES heeft, in tegendeel, door de leevendigheid, met welke hy alle onderwerpen wist te behandelen, deeze Beginzels van Oordeelkunde niet alleen zeer leerzaam, maar tot een der onderhoudendite Boeken, in de Engelfche Taal, gemaakt. Eer dit Werk uitkwain, werden ROLLIN'S Belles Lettres, een jammerhartig ftuk, waar uit een Student weinig nuts kan trekken, algemeen als een handboek aangepreezen; doch, naa dat Lord KAMES Beginzels het licht zagen, verdween ROLLIN ten eenemaal, en ruim, de plaats in voor een verftandiger en nuttiger Werk. Ten opzigte van weezenlyk onderwys, en waaren fmaak in opftellen van allerlei aart, kan een Lettérminnaar, in gee. ne taal, zulk een ryk veld van Onderrigting vinden. Lord KAMES hadt het genoegen, om den goeden uitslag te zien zyner poogingen, en twintig jaaren lang eene agting te genieten, welke hy met zo veel regts verdiend hadt.

Eene verdere proeve van zyn vernuft, en de veelerhan

PP 4

de

de betragtingen zyns werkzaamen geests, gaf hy, in 't jaar MDCCLXXII; een Werk gemeen maakende, onder den Tytel: The Gentlemans Farmer, being an attempt to im prove Agriculture by fubjecting it to the test of rational principles, of de Edelmans Landhoevenaar, zynde eene Pooging om den Landbouw te verbeteren, door denzelven ter toetze te brengen aan zedelyke Beginzelen. Ons beftek laat niet toe in een breed verslag van dit Boek te treeden; maar wy moeten, ten dien aanziene, aanmerken, dat alle verstandige Landbouwers in Schotland, eenpaarig, verklaa ren dat, naa YOUNG, DICKSON, en honderd andere Schryvers over den Landbouw, geleezen te hebben, het Werk van Lord KAMES de beste regels aan de hand geeft omtrent alle deelen des Landbouws, die men ergens kan aantreffen, Als daadlyk in den Landbouw bedreeven, heeft Lord KAMES veele in 't oog loopende proeven van zyne kunde opgeleverd. Naa dat hy, uit hoofde van het regt zyner Egtgenoote, het groote Landgoed Blair-Drummond, in het Land van Perth, kreeg, ontwierp by een plan om een groot moeras, ten minsten 1500 Acres groot, in Zaailand te hervormen. Zyn Lordfchap hadt het ge noegen, van, vóór zyn dood, dit ontwerp, fchoon flegts gedeeltelyk, wel te zien flaagen. Dit zelfde plan wordt thans met meerder spoeds voortgezet door zyn Zoon GEOR⚫ GE HOME DRUMMOND, Esq.

In 't jaar MDCCLXXIII, begiftigde Lord KAMES de Wereld met zyn Sketches of the History of Men, of Schetzen van de Gefchiedenis van den Mensch. Dit Werk beftaat uit een groot aantal gebeurtenisfen en waarneemingen, de Natuur van den Mensch betreffende, en is de vrugt van veel en wel overdagt leezen. In den loop zyner Letteroefeningen en Overdenkingen, hadt hy eene groote verzameling gemaakt van bouwftoffen. Deeze bragt hy, hoog in jaaren gevorderd, onder gefchikte hoofden, en onderwierp ze aan het oordeel zyner Landsgenooten. Hy beoogde, dat dit Boek even verstaanbaar zou weezen voor Vrouwen als voor Mannen; en, om dit einde te bereiken, vertaalde hy de voorkomende aanhaalingen uit oude of buitenlandfche Schryveren, in 't Engelsch. Deeze Schetzen behelzen veele nuttige onderrigtingen, en zyn, gelyk alle de andere Werken deezes Lords, zeer uitlok kend en onderhoudend opgefteld.

Wy komen nu tot het laatfte Werk van zyn Lordschap, waar aan hy den zedigen tytel geeft van Loofe Hints upon