lum ftatum perduxit, ut nihil amplius a Latina lingua ftudiofis defiderari queat. Etenim innumera voces, qua prætermiffa fuerant, funt adjunita, & quamplurima elocutiones connexa, quas, quo facilius confpiciantur, hac nota Typographus Baretius prafignavit. Unde non immerito, fed fummo jure Perfectiffimum illum pranominavimus. Correctiffimum etiam ipfum habes expurgatumque infinitis propemodum erratis, que incu ria aliarum impreffionum irrepfere. Labori noftro grato indulgeas animo, quippe qui ob folam tui utilitatem, ac facilius commodum, hoc opus in perfectiorem redigi formam curavimus, Sperantes acceptum ingenio tuo proficuumque futurum.
Accipe ergo lato, ac ridenti animo, quos tibi offerimus, noftra industrie, ac dilectionis fructus, largiores percepturus, ( fi cœleftis benignitas aftiterit ) in dies ut expetere juvat. Vale.
CALEPINUS PARVUS,
Sive Correctiffimum Di&ionarium CÆSARIS CALDERINI
Littera eft Hebrææ Græcæ, Latinæ, & I- talicæ linguæ princeps, quam Cicero in Orat. pro Mil. falutarem lit- teram vocat: nam a-
declinabilia. Italice fervit & dativo,] & accufativo, & ablativo; dati- vo hoc modo utitur Petr. A Dio diletta, obbediente ancella, & apud Dant. Non foffe ftata a Cefare no- verca. Accufativo. Petr. Che mal mio grado a morte mi trafporta, & apud Dant. Fard venirli a parla- mento. Ablativo. Dant. Convienti un poco ancor Sedere a menfa, A etiam pro in cum verbis fignifican- tibus motum ad locum, ut Petr. Evinta a terra caggia la bugia, & pro per: ut Petr. A forza de' venti Stanco nocchier, i. per forza. A be- ne, i. per bene. A malizia, i. per malizia. Et pro fecundum, ut Pe- trar. A pofta d' altri convien, che io vada, i. fecondo la volontà d'al- trui. A pro ad quid, & quorfum ? Petr. A che piangi, e ti distem- pri? i. perchè, a che fine, per qual caufa? Boccat. Apetto di voi, i. a paragone.
Aaron Moyfis frater, & interpreta- tur Mons, five Montanus.
pud Romanos erat nota quædam abfolvendi, ut littera C, conde- mnandi. A, & ab, præpofitiones ablativo cafui fervientes fignificant, Di, ovvero da, ut A templo, aut ab Ecclefia redeo, lo ritorno dalla Chiefa. A fronte, & a tergo. Cic. Avanti, e a dietro. Utimur etiam pro præpofitione contra, ut Virg. a frigore defendit, Egli lo difende contro il freddo. A pro ufque. A tenero, & teneris. Virg. & ab in- fantia, ab adolefcentia, ab ado- lefcentulo, ab initio ætatis, a par- vis, a parvulo, & a parvulis, a & a pueris, a puero par- puero, vulo, a prima ætate, a pueritia, a teneris unguiculis, ab incunabu- lis. Cic. fin da fanciullo, fin da gio- vane, fino da' primi giorni, o tem- pi dell' età noftra, fin( come fi dice) da putto. A calce ad caput. Cic. de Sen. Dal fine al principio. Ab ovo ufque ad mala. Horat. lib. 1. ferm. Sat. 2. Dal principio del convito fino al fine. A primo, Cic. Att. lib. 16. Dal principio. Á me falutem dic. Cic. Att. 1.6. Salutalo a nome mio,| o da parte mia. Et pro poft, ut A prandio, a cœna, Dopo definare, Dopo cena, & pro verfus. A fole Cic. Verfo il Sole. Ab aliquo effe, Cic. Tener la protezione d'alcuno, effe ab epiftolis, Cic. idem. Elle a po- culis, Effer coppiere, a libellis, Mae-Abati magiftratus, qui coacti de- Aro delle fuppliche, a rationibus, ponebant imperium. Feft. Vide ab- Che attende ai conti. Ubi notandum actus. eft hæc omnia effe quafi nomina in-Abactor, ris, idem, quod abigens,
A ab ea in hoc tantum dif- ferens, quod A ponitur ante dictio- nes incipientes a confonante ali- qua, Ab vero ante diétiones inci- pientes a vocali, aut diphthongo ut a prandio, & ejufmodi. Vide a, & abs, fuis locis. Ab, tametfi latina vox eft, Italici
B præpofitio latina, idem quod
tamen Poetæ utuntur. Petrar. Or ab efperto vofre frodi intendo, & apud Dant. Che difcefe da Fiefole ab antico.
m. gen. Verbale ab abigo. Apul. Ladro, ovver rubatore da gregge. Abactus, tus, m. g. Violenta expulfio. Plin. Lo feacciamento, caffazione, privazione.
Abactus, eta, &tum, part. ab abigor, pulfus, expulfus, ejectus. De pe- core ad prædam actus, feu furto aut per vim abductus, Cic. Scaccia- to, caffe di uffizio. Menato via a forza, unde Magiftratus abati. Abacus, ci, ma. ge. Menfa ftru&toria, vaforum receptaculum, Cicer. De- fco, banco, o fedia, credenza, ta- voletta da fcrivere, cartella. Item menfa Mathematicorum, & Arith- meticorum, dieta menfa Pythago- rica, Tavola di abaco. Item ta- bulæ fuppofitæ epiftyliis columna- rum. Vitruv. Abaculus, li, maf. gen. Plin. Piccio- lo banca, abaculi, Segni da far con- to, detti forlini, o ragionati. Abagio, onis, maf. gen. idem quod proverbium aut adagium, feu adagio, Proverbio. Varro. Vide a- dagium. Abalienatus, a
um, Disjunctus. Cic. Alienato, feparato, allontana. to, partito dall' amicizia. Abalienatus fcelere, Cicero. Chi ha lafciato il vizio.
Abalieno, as, avi, atum. Alieno, disjungo, rejicio. Cic. de leg. a- graria. Alienare, cacciare,fepara- re da fe, difpartire, difgiungere. Item vendo, Cic. Vendere. Item feparo, Pla. Separare, nifi mors meum animum abs te abalienave- rit, ideft feparaverit. Abalienor, naris, vel nare, natus fum, alienor, disjungor, sbjicior. Cicer. Effere alienato, jeparato, difgiunto.
Alienatio, fœ. gen. Verbale Cicer. in Topicis, Alienazione, separa- zione.
Abambulantes, ideft abfcedentes,[Abdo, dis, didi, ditum, dere, idem Feftus.
† Abambulo, las, ambulando retro- cedere, Camminar a dietro fche- na. Hinc abambulator, ris. Chi cammina a dietro fchena, & ab. ambulatio, is, f. g. receffus, ab- fcedendi actus. Feftus. Abamita, tæ, ex lib. 2. inftitutionum, Soprazia, forella del nostro bifa- volo, o padre grande. Abanniti, Banditi per un'anno. Abannitio, Bando d' un'anno. Abanec, Hieron. cingulum Sacerdo-
tale contextum ex cocco, purpu- ra, & hyacintho, Cintura de' Sa- cerdoti antichi.
Abaphus, a, um, Cofa, che non è tinta, Græc.
† Abarceo, es, Spinger via tener molto di lontano. Removeo, propello, detrudo. Feft.
Abatus, latine inacceffus ab a privativa, Inacceffo, luogo difficile da falive.
Abavus, vi, m. g. avi noftri avus. Cic. de clar. Orat. Padre del noftro bifavolo.
Abavia, viæ, fe. ge. La Madre del
noftro bifavolo, o Padre grande. Abavunculus, li, mafc. gen. Fratel
lo della noftra bifavola, o Madre grande.
mento. aberrare verbo. Cicer. Fal lar ne' parlamenti. Oratio tua aberrat a propofito. Cicer. Tu vai vagando col tuo parlare, aberrat ani mus fententia, Cic. 7. Philipp. Non ftar in un propofito fermo. oratio tua aberrat a rei veritate, Sei difcofo dalla verità.
Abeṛuncaffo, is, Sconvogliere, confonder, metter fottofopra alcuna cofa, frequentativum a verbo abe
quod Occulto, retrudo, abfcondo, abftrudo. Cic. pro Archia Poeta, Nafcondere, occultare, celare, ab- dere fe in aliquem locum. Cicer. 2. Tufc. Nafcondersi in qualche luogo, abdere fe rus, Cic. Ritirar in vil- la per farne folitario. abdo præ- terea fignificat difcedere. Partiri, at confpectu. Heri se abdiderunt, id eft difcefferunt, vel clam fe pro- ripuerunt. item abdere fe litteris. Cic. pro Archia, Attendere alle let-Aberunco, cas, care, Vello, & per tere. Similiter pro eodem abdere fe in litteras. ita fe ftudendo pe- nitus ab hominum confpectu, at- que frequentia_removerunt. Abdor, eris, paffiv. verbi abdo. Abdomen, minis, pinguedo, in qua renes jacent, & quæ fpinæ adhæret. Cic. Il grafo attaccato alla Spi- na, nella quale giacciono le re- ni, la pancia, la grassa, over fongia degli animali. Item poni- tur pro vitio gulæ, unde abdomini indulgere, operam dare, infervi-† re, Effer golofo. Cic.
Abduco, cis, xi, &tum, cere, Remo- veo, aufero, abftraho, averto, tra- duco. Cic. 2. de Fin. & Terent. To- gliere, condurre, o menar via a for- za, o per amore, abducere animum a cogitationibus, Cic. levar l'ani- mo da' pensieri, abducere aliquem a nequitia, Allontanar alcuno dal mal fare, abducere fe a fide. Cic. Non attender una promiffione fat- ta, non offervar la fede. Abdubito, as, Dubitar affai. Abductus, ta, tum particip. Va- ler. Max. Tolto, ritratto per a- o per forza. 9 Abducor, eris, citur, paffivum ver- bi abduco, cis, avocor arccor deducor.
Abax, cis, m. g. Scodella, o cassa da riponervi dentro vasi di vetro gento, oro, o cofe fimili. Abba dictio Syriaca, idem fignifi- cat quod Pater, Padre. Apoftolus fic expofuit, in quo clamamus, ab-t ba, Pater
Abbas, tis ma. gen. Abbate. Abbatia, tiæ, f. ge. Badia. Abbatiffa, f. gen. Hieron. de modo vivendi, Abbadeffa.
Abbrevio, as, are. Veg. lib. 3. mediocritatem abbreviare juffifti, Accorciare, tor via.
Abdera, ræ, f. g. p. p. Urbis nomen in Thraciæ finibus fitæ, circa quam enafcuntur herbufculæ, quibus depafti equi perciti rabie fero
Abdico, cas, cavi, catum, care, i i- dem, quod aliquo bono privo, vel fpolio. Cicero. Privare di e- redità, diferedare il figliuolo, cac- ciarlo di cafa.
Abdicare alicui magiftratum. Cic. Rimoverlo d'officio. Abdicare fe magiftratu, Cicer. Rinunziarlo da Sua pofta.
Abduco, cis, Repudio, rejicio. Cic. lib. 1. de Div. Lafciar da parte. eft etiam verbum augurale, cujus con- trarium erat abdicere. Abdicatio, onis, f. g. Plin. Verbale. Rinonziamento del Magiftrato. Abditus, ta, tum, particip. ab ab- dor. Cic. Nafcosto, ascolto, cela. to, fecreto, occulto. Abdite, adv. occuite, clam, in occul-
to. Cic. Virg. Nafco/tamente, fegre tamente, occultamente, di nafcofo Abaitivus, va, vum id, quo abfcondi poteft, a participio abdi- tus, a, um.
translationem, averto, depello, & everto. Cic. Svellere, cacciare. vide averunco.
Aberuncus, i, m. g. Deus propulfan
dorum malorum, qui credebatur effe Jupiter. vide averuncus. Aberratio, tionis, f. g. avocamentum. Cic. C. Caffio. Errore, fallo, fpeffo vagare.
Abfore, p. cor. futurum infinitivi pro futurum effe. Virg. Dover effer affente, dover allontanarfi.
Abgrego, as, avi, atum, Separare, rimuovere,allontanare, difgregare, difgiungere, compofitum a præpofit. ab, quæ privationem fignificat,& grego derivatum ab Aggrego, quod fignificat Accumulare insieme. Abhinc, adv. temp. Ex hoc die, vel tempore. Cic. Giàè, ovvero fono, dopo questo giorno, e tempo, abhinc duos & viginti annos mortuus eft. Cic. Già fon ventidue anni ch'egli è morto. Abhortatio, is, verbale ab Abhortor, Efortazione, persuasiva, exhortatio. Hinc etiam abhortator ris, qui abhortationis officio fungitur. Abhorrco, res, rui, rere, idem, quod abhorrens fum, afpernor, fugio alienus funi, difcrepo. Cic. Abborrire, Sprezzare, aver a fchivo; aliquando conftruitur cum accufativo, ut hanc rem abhorreo, ideft, execror. aliquando cum ablativo, ut ab hac re abhorreo, ideft alienus fum.
Abecedaria tabella. Viv. Tavola da imparare la Santa Croce. Abedo, is, vel abes, idem quod exe- do, ex ab, & edo, Mangiare, e con- fumare qualche cofa. Tac. 1. 16. Abellina, æ, f. g. unde nuces abelli- næ diétæ ab Avellino oppido, i-T dem, quod avellanæ, Nocciolo. Abella, Bella fopra Napoli, nei no-† mi proprj.
Abhorrefco, is. Lact. de ira, Et dæmones abhorrefcunt, Impaurire. Abhortor, ris, idem quod exhortor, Perfuadere, adoperar perfuafiva con alcuno. Abjectio, &tionis, f. g. Rejectio, & ejectio. Cic. in Pifon. Abiezione, baffezza, abjectio animi. Cicer. Perdimento d'animo.
lis, afflictus, contemptus, fubmiffus, jacens. Cic. pro Clu. Sprezzato, abietto, umile, baffo, colui, del quale non fi fa conto.
Abdemo, is, emi, idem quod adi- mo, Togliere. Plaut. & Feit. Abco, is, vi, tum, Difcedo, recedo, evanefco, & morior. Cic. 4. Acad. Partire, andar via, fvanire, mori- re. Abire e medio, Ter. Morire, a-Abjectus, ta, tum, Demiffus, humi- bire a jure, Cic. Partirsi dalla vagio- ne. Abire in malam crucem cruciatum, Cic. Andare (come fi di- ce) in malora, fu le forche, abire ab aliquo, partire da alcuno, abie-Abies, pen. cor. abictis, fe. gen. Pl. runt boni mores, Cic. I buoni cofu- mi fono fvaniti. Cato fic abiit e vita, Cic. Catone così è morto. Aberceo, ces, cui, cere, prohibeo, arceo. Plaut. Vietare, proibire. Aberro ras, ravi, ratum, rare, a recta via difcedo, recedo, Cicer. 3 Tufc. Fallare il cammino,oftra- da, vagare. Aberrare propofito. Cic. Fallare nel fuo ordine, o proponi-
Abete, albero, cujus pars inferior eft enodis, & dicitur Sapinus; pars vero fuperior eft nodofa, & ramo- fa, & dicitur fuperna. Plin. & a- biegnus adjectivus ex abiete, i. Cofa di abete arbore. Abjectarius, i, m. gen. qui in abie- te laborat, Legnajolo. Abiga, a. f. g. Uva moscata. Sic di- citur ab abigendo fœtu, quia pro- ducit 3
ducit abortum, aliter dicitur ca-, Ablegatus. Per. Dimiffus, Manda- laftica, aut veftis militaris ex Jumepytis.
Abligurio, ris, rivi, ritum, rire. Ter. Eun. 2. Confumare, Spendere Sconciatamente.
Abloco, as, avi, atum. Suet. Affit dare a pigione, ad affitto, vide loco.
Abigo, is, egi, actum, bigere. Pello, expello, ejicio, Cic. lib. 1. Tufc. Condur via, feacciare, o cacciare. Abigere foetum. Plin. Far Sperder una gravida. Transfertur autem ad res incorporeas: ut abigere ab animo faftidium dolorem mo-Abludo dis, fi, um, diffimilis leftiam, laffitudinem, ideft ex- fum. Hor. 2. Serm. Satyr. 2. Effer pellere. diffimile, diffimigliare.
Abigeus, gei, ma. gen. & Abactor. Ulp. Ladro, o rubatore di beftia-
Abigeatus, hujus abigeatus, m. ge. Marcell. 47. Digeft. Abigeatus. Ladronezzo di animali, l'atto del rubare beftiami.
Abluo, luis, lui, lutum, luere, abfter- go, purgo, Cic. 5. Tufc. Lavare, purgare, mondare, nettare. Ablue- re maculam, Cic. Levare una mac- chia. abluere autem proprie eft rem aqua lavare, & mundare. Abluvium, vii, n. g. Gell. Diluvio, Abjicio, cis, jeci, jectum, ere, i- Ivide diluvium. dem quod Depono, rejicio, relin-Abmatertera, fœ. ge. Juft. Sorella quo, Cic. Offic. Gittave gettare della Madre, grande del Padre, da lontano , gettare per dispetto, o Madre quarta avola. o disprezzo. abjicere haftam. Ci-Abmitto, tis, fi, ffum, idem quod cer. Lafciar la battaglia, o con- mitto, verbum rariffimum. Plaut. feffarsi per vinto, o fuperato. Ab- Mandare.
jecit fe in herbam. Cicero. Siha Abnato, as, aliunde natando rece- Refo nell'erba. do, Nuotar indietro.
& Horat. Denegar, renegar, negar, rifiutar. Item renuo nolo, Ri- cufare, non volere, Virg. Abnepos, potis, m.ge. Sur. Nepote di noftro nipote.
Abjicere fe, Avvilirfi, abjicere fe al-Abnego, as, avi, atum, are, Virg. terius ad pedes, Cic. Inginocchiarfi. Attribuitur rebus incorporeis, ut abjicere curam, memoriam, focor- diam, amorem, ideft removere : abjicere animum, Difperarsi. Ab integro, idem, quod denuo,Abneptis, tis, f. g. Nezza di noftra Cic. 3. Ver. Di nuovo.
Abitus, tus, maf. ge. Verbale, idem Abnocto, as, avi, atum. Senec. quod difceffus receffus & pro- fectio, Cic. 5. Verr. Partita, par- tenza, il partito, il partirfi, l' andar via.
Abjudico, cas, cavi, catum, adjudi- co, Rem alicui ablatam alteri do, & abdico. Cic. de Or. lib. 2. Toglier via per giudizio, e darlo ad altri. Abjugo, as, are, a jugo removeo, Cic. Scioglier dal giogo. Abjungo, is, xi, &tum. Removeo,
feparo. Cic. Att. 1. 2. Difgiungere, Scompagnare, feparare. Abjuro, as, avi, atum. Nego quod debeo, perjuro. Cic. Att. lib. 5. Spergiurare, fcongiurare, negare giurando.
Abjuratus, particip. Spergiurato uo
Abjuratio, fœ. ge. Spergiuramento. Ablacto, as avi, atum. Verbum Ecclefiaft. Dislattare, slattare. Ablaqueo, as, avi, atum, Col. lib. 4. Sligare, fciogliere la vite, dis- Lacciare. Item terram circa radi- ces arborum effodio, ut melius fructificent, Co. Difcalzare. Ablaqueatus, Partic. Sciolto, slega.
Ablatus, Particip. ab auferor. Idem quod ereptus, raptus, abreptus ademptus, Cic. Val. Flac. Rubato, tolto, portato via. Ablegmina, num, n. g. plur. Feftus, partes extorum, quæ diis im.nola- bantur vide adlegmina. Ablego, as, avi, atum, Amando, Removeo, dimitto, Cic. 4. Verr. Ter. Mandar in qualche loco. hinc ablegatio.
Dormir fuor di cafa, far fuori di notte. Foris pernoctare. Dor- mir fuori la notte.
Abomafum, i, n. g. compofitum ex ab, & omafum, idem, quod oma- fum vel ea pars inteftinorum quæ appellatur reticulum, aut a- lia pars ei vicina. Hermolaus Barb. Abominor, aris, atus fum, ari. Pl. verbum non in ufu pofitum, pro quo latine dicimus, adverfus fum, Abbominare, Sprezzare, aver in odio.
Abominandus, da, dum, odiofus Quint. odiofo, abbominevole. Abominatio, nis, f. ge. Abbomina- zione, & abominatus, partic, Hor. in Epodis, Abbominato. † Abominofus
plenus abominatione, Dion. lib. 2. Pieno di abbominazione.
Aborior, reris, vel riris, ortus fum, abortum facere, Gell. Difperdere, partorire avanti il termine. Attribuitur cum fœtui, tum matri fętus enim dicitur aboriri, ideft nafci ante debitum tempus, mater vero dicitur aboriri, ideft abortum facere.
Aboritur vox, Luc. La voce manca. Abortivus, adject. Svetonius. Sconciamento.
Aborfus, us, ma. gen. idem, quod abortus, fed cum nonnulla differentia ut aborfus fit paulo poft conceptum, abortus vero paulo ante tempus pariendi, Sconciatu
Abortus tus, m. g. & abortio, g. & abortivus, adjectivum, in- tempeftivus ortus, Cic. Att. lib. 4. Difperdere, fconciatura, il par- to acerbo.
Abpatruus, trui, ma. gen. abavi " & proavi frater, Juftin. Quinto a volo.
Abrado, dis, rafi, rafum, dere, & metaphorice Aufero, & fubripio, Col. lib. 3. Lucret. & Ter. Rade- re fu'l vivo, fu la radice, por- tar via, rubare. Abram " nomen primi Patriarchæ quod latine pater excelfus inter- pretatur. Sed Abraham, pro quo etiam Latini dicunt Abrahamus cum H, dictus eft poft promiffio- nem, & latine interpretatur Pa- ter multarum gentium quafi ab rab, ham, in Hebræo. Ab re, & abs re, Fuor di propofi- to. Non abs re dixerim, Non di- CO ne parlo fuor di ragione.
Abnodo, s, davi, datum, Solvo. Hor. &ol. Snodar, fciogliere, cac- ciar i odi di un legno, tagliare i nodi degli alberi. Abnormis, & hoc abnorme. Hor. Senza regola, e norma, fuor di rego- la, o di ragione, vide anormis. Abnuo, nuis, nui, nutum, nuere. Idem, quod nego, & recufo. Cic. pro Milone. Negare, e rifiutare, ricufare, accennare col capo di non volere. Item impedio, Servius ex 2. En. Virg. Impedire, abnueram, bello Trojam concurrere Teucris ideft impediveram . Abnuto, as, avi, atum, are, fæpius abnuo. Cicer. 3. de Orat. Ricufa- re con fpeffi cenni. Aboleo, les, levi, abolitum, lere, Deleo, tollo, extinguo, Cic. Vir. Ridur a niente, fcancellare, annul-† lare, caffare. abolere legem, vel magiftratum. Cic. Caffare la legge, o magiftrato. Significat item abluo,† lavo, Lavare. Virg. 4. Georg. Abolere vifcera, ideft abluere. Abolefco, lefcis, levi, lefcere, abo- leo, Virg. lib. 7. Æne. annullare, riuscir in nulla, o in vano. Abolitus >
Virg. Nafcondere, occultare, afcon-|Absorbeo, bes, bui, & pfi, orptum, dere, celare. Abfconditus, particip. Reconditus, bere abfumo rapio, vel exhau abftrufus, Cic. Nafcofto, occultario, Cic. 2. de legib. Sorbire, tran to, celato. Abfens, particip. Ter. Affente, lontano,e abfente. Cujus ablativus abfente ufurpatur adverbialiter, tanquam præpofitio apud Ter. cum dicit, abfente nobis.. Abfentia, tiæ, f. g. Difceffus, Cic. Lontananza, assenzia, absenzia, afenza, e absenza.
adimo, abdico, Refcindo, diffolvo, irritum facio, privo. Cic. 3. Offic. Annullave, caffare, annichilare, fcancellare, privare, togliere il vigore. Legem abrogare, Cicer. Annullare,o caffare una legge. Fidem homini abrogare. Cic. Levare il credito ad un'uomo. Abrogatio, nis, f. ge. Cic. ad Att. lib, 3. Annullazione, casamento. Abrotonum , ni, n. gen. & abrotonus m. g. Strab. & Plin. L'erba abrotano. Abrotomites, tæ Vino di abrotano. Abrumpo, pis, upi, ruptum. Libe-Abfilio, lis ro, incido, interrumpo, avello perrumpo. Cic. Philipp. 4. Inter-Abfimilis rompere, rompere cofa, che fia tenuta con un' altra. Abrumpere otium
Abfento, tas tavi " , tatum Claud. Affentarfi, allontanarsi. , lii, litum, ex ab falio, Lucr. Saltar in dietro. & hoc abfimile diffimi- Plin. Diffimile,
lis, differens differente.
Abfque præpofitio ferviens ablat. Idem eft, quod fine Cic. & Ter. Senza. Abfque eo recte mihi providiffem. Ter. Senza di lui mi averei proveduto. Abftemius, mia mium, qui vino abftinet. Ovid. & Quint. Chi non beve vino. a temeto dictum, quod veteres dicebant pro nero, feu vino. Abftergo, gis, erfi, erfum, Deleo y & diluo. Plin. Afciugare, nettare, rimovere, purgare. Abftergeo, ges, fi, gere, abftergo ægritudinem, fletum, luctum, me tum, moleftias abftergere, Cic. 3. Tufc. Nettare, purgare, afciugare, rimovere infermità, travagli, o moleftia. Abfterreo, terres, terrui territum, Deterreo Ter. & Cicer. 4. Ver. Spaventare, sbigottire, fgomentare, rimovere. Abfterritus, particip. Liv. lib. 5. Spit sbigottito.
Plin. interrum-Abfinthium, vide abfynthium, Afpere. Sic abrumpere vitam, ideft finire. Virg. abrumpo etiam fi- Abfis, fidis, fem. gen. Plin. Piegatura Senzio erba. gnificat liberare fe ab aliquo, Liberarfi. Cic. hæc legio abrupit ne' volti delle cafe, e della ruota, cioè il legno fopra le ruote, che tiene fe latrocinio Antonii, ideft liberavit fe. le fcale,e nel quale fi figgono i raggi. Abfifto ftis, ftiti, abfiftere, Virg. Plin. Fermare ceffare ritirarfi da una imprefa. bello abfiftere. Ritirarsi da far guerra. Incoepto Abftineo, nes nui, tentum, abfiftere, Ritirarfi da un'imprefa cominciata.
Abruptus, Particip. Rotto, Spezzato, troncato, fracaffato. Unde loca dicuntur abrupta, ideft invia feu falebrofa, Rovine. Sanctus Hieronymus. Abruptio, tionis, f. ge. Cic. de Divin. lib. 2. Rompimento, rottura. Abrupte, Adverb. qualitatis, ut abupte orationem incipere. Quint. 1.3. cap. 10. Il cominciare un'orazione senza proemio alcuno. Abs, præpofitio ferviens ablativo cafui, idem fignificans, quod A, & ab. Cioè dal,odallo. Sed ab eis in hoc differens, quod ponitur ante dictiones, quæ incipiunt a vocali, aut diphthongo, & ante confonantes t.. & q. ut abs te, abs quoli-| bet homine. Abfalon, interpretatur Pater paeis. Abfcedo, fcedis, fceffi fceffum, i
dem, quod abeo, difcedo, & recedo. Cic. 2. de Divin. Andarfene, partirfi, vires abfcedunt, Le forze
Abfceffus, fus, m. ge. ut difceffus, difceffio, abfceffio Cic. Partita, partenza, lontananza, abfceffus Celfus, Apoftema. abfceffio, nis f. g. vide abfceffus. Abfcido, dis pen. product. idem, quod abfcindo, Ovidius, Tagliare, troncare. Compofitum ex cædo mutando æ, in i.
Abfcindo, dis, di, abscissum. Lace- Difcindo , amputo. Cicero Tagliare, troncare. Abfciffus particip. ab Abfcindor Refciffus, Laceratus, amputatus, Cic. Tagliato, troncato. Abfcifio
onis, & præcifio, Cicero. Trancamento, tagliamento, incisione. Abfcondite, Adverb. qualit. abdite, clam. Cic. Di nafcofto, occultamen te, celatamente, fecretamente. Abfcondo, dis, di, ditum, dere. Occulto, Celo, abdo, abftrudo Retrudo, Cic. 3. de Finibus, &
ftinere, Cohibeo, Tempero, contineo, Cic. 4. Acad. Aftenerfi, guardarfi. Armis abftinere. Cic. Aftenerfi, ritirarsi dall' arme. rebus a lienis abftinere, Aftenersi dalla voba altrui.
Abftinere manum ab aliquo. Cic. Ri tenersi di dare la morte ad alcuno. Abftinentia, tiæ, f. gen. Modeftia
continentia. Cic. Aftinenza, modeftia, continenza. Abftinenter, Adverb. qualit. Tem
peranter, moderate. Cic. Tempcratamente, moderatamente, afti
Abftinens, Partic. Contentus fuo temperatus, modeftus, continens. Cic. Attico. Aftinente, temperato, modefto.
Abftorqueo, es, Levare con empi to. Abftorfit ex hoftis manibus enfem. Levò con furia la Spada dal
imperfonale paffivum Livius, Si ferma, fi lascia, conftruitur cum ablativo ut abfiftitur bello, Ogn'uno fi ritira dalla guerra Abfolvo, folvis, folvi, folutum, Reficio, conficio, finio, folvo, & ad exitum perduco. Cicer. 3. Ver. Affolvere, liberare, finire, abfolvere aliquid, Cic. Finire, o por fine ad alcuna cofa. Uno verbo abfolvam, Plaut. Fornirò in una parola, o brevemente. abfolvere opus. Cic. 3. Offic. Compire, finire un'opera, o azione. Sic abfolvere creditorem, Pagarlo. fignificat item libero, Liberare. Ubi obfervandum, aliquando conftrui cum ablativo cafu abfolvi fufpicione regni affectati aliquando vero cum genit. Cic. Judex abfolverat injuriæ Præterea le mani del nemico. fignificat expedio, Efpedire. Pla. ¶ Abstractum, ab abftraho fit. ATe brevi abfolvam, i. expediam.tratto. Abfolute, adverb. qualit. perfecte, Cic. 3. de Finibus, PerfettamenAbfolutio, tionis te, compitamente. 2 f. gen. Verbale perfectio, Cic. pro Pomp. AffoluAbfolutus, particip. & nomen Adject. zione, perfezione, perdono. perfectus, Cic. i. Acad. Affoluto perfetto. Vita beata & abfoluta, Abfoluta conftitutio Juridicialis apud Cic. Vita beata, perfetta. Cic. & rhetores eft, in qua clare continetur quæftio refti, & non recti, Cic. 8. de inventione. Abfonus, na, num, pen. cor. priva- Abfumedo, dinis, f. gen. Confumtus fono & male fonans, Cic. 1. ptio. Pia. Confumamento, de orat. Fuor di fuono, difcordan Abfam, es, fui. Remotus fum, aut te. Abfonus clamor. Apul. Grido fconcio, e difcordante. Nihil fidei abfonum erat. Liv. Neffuna cofa era incredibile,
« PreviousContinue » |