Page images
PDF
EPUB

libri Pontificales, qui & nomina Deo1um, & rationes ipforum continent. Feftus autem indigitamenta interpretatur incantamenta, vel indicia. Štvigarie, incantamenti, indicio, ò libri Pontificabi de gli antichi.

Indigito,as,aui, verbum antiquum, idem, quod nomino, vnde indigitor, nominor, Macrob. Chiamare nominare. Indignor, aris, vel are, atus fum, ari, irafcor, moleftè fero, verbum deponens. Cice. Sdegnarfs, indignari preces, Stat. Sdegnarsi di effer pregate. Indignans, nomen, & particip. Ouid. 11. Meta.Col. Carracciato, che fi fdegna,

[blocks in formation]

Indignabundus, da, dum. Liu. 8. li. Bell.

Maced. Chi è corrucciato.

[merged small][ocr errors][ocr errors]

Indifertè, Aduerb. Inoraatè, Cice. ad Q.
Frat. Senza eloquenza.
Indifpofitè. Adri. Sen. Senza ordine
regola, difordinatamente.
Indifpofitus, a, um, Cofa fenza ordine, di-
Jordinato.

¶ Indiffimulabilis, e, Gell. cap. 22. lib. 20. Hæc Plato cum indiffimulabili veritate efferuit.

indocilis Ciceron. Inbabile a' ftudij delle lettere.

Indoleo, les, lui, litum, lere, fiue indolefco, doleo, Cic. 2. Phil. Effer infermo bauer dolore, dolerfi grauemente. indoluiffe alicuius malis, Ou. Hauerfi dolute de gli altrui mali. Alio tamen loco 11. meta. conftruxit cum genitiuo, fuccefforumque Minerua indoluit.

¶ Indolatiles, rudes, non dolati. Sidon. Indolentia, fe. g. doloris vacuitas, Cic. Che non fente dolore.

Indoloria. Gloff. Onom. Indolenza. Indoles, lis, fe. ge. Specimen futuræ virtutis, animi indicium, Cic. de Sen. Apparenza di virtù, è di bontà in un fanciullo. indole bona præditus. Cicero. Buona natura, & ingegno di fanciulli, ebi bà la faccia, che mostra buona natura, transfertur autem quandoque ad bruta, & inanimata, vt apud Liuium reperitur, cùm inquit in frugibus, pecudibufque femina ad feruandam indo

lem valent.

Indibilis, & hoc indiffolubile. Qui diffolui non poteft. Che non fi può diffolwere, slegare, nè rompere . Indiffolubiliter, Aduerb. Indiffolubil-Indomitus, ta, tum, inta&us, feracitate non potendofi difciorre. Indiffolutus, ta, tum, Cic. Che fià fempre legato.

◄ndignus, gna, gnum, Non dignus, alie-t nus, iniquus, turpis, fceleftus, Cic. & Ter. Non drgno, indegno. O' indignum facinus. Terent. O' cofa dishonefta, fconueneuole. Reperitur etiam pro magno, vt Turris indigna. Terent. Grande,&fmifurata. item pro miferabili, fado, crudeli. Miferabile, crudele. Virg. vnde indignus ab aliquo his modis accipitur. Sic mors indigna apud Virg. 6. Æneid. Morte indegna, crudele,¶ dishonefta.

mente

,

Indiftinctus, &ta, &um, Confulus. Qui.
Non diftinto confufo.
Indiftincte, Adu. Gel. 1. 20. c. vlt. Confu-
Jamente, senza diftintione,fenza ordine.
Indiftinctus, &ta, &um, illæfus, Ouid.
Chi non è offefo.

Indiftrictus, a, um, non districtus
Non offefo.

exultans, qui Imperium recufat, Cic. 3. Verrin. Non domato, indomito, che non fi può domare, iræ indomitæ. Virg. Sdegni implacabili, &graui, ò grandi. Indomitus iuuencus, Col. indomiti boues. Vitelli, d buoi indomiti, che non fi poffino domare. Varro. indomite animi cupiditates, Cicero. indomita ingenia, Liu. L'animo, Spirito indomito, indo

mabile.

Indomabilis, & hoc indomabile. Sed meliùs indomitus, Plaut. Non atto à domare, indomito, indomabile.

Inditus, ta, tum, partic. ab indor, inderis,
Tacit. Poflo dentro.
Indiuidue, Aduer. Simpliciter, indi-¶
uifibiliter, Infeparabilmente.
Indiuiduus, dua, duum, fimplex, vel qui
diuidi nequit, Cice. 1. de finib. Che non!
fi può diuidere, infeparabile.
Indiuiduum, i. Substant. n. ge. apud Phi-
lofophos dicitur fingulare, quod de
nullo alio prædicatur, nec in alio di-
uidi poteft, vt Petrus non diuiditur in
plures Petros. Indiuiduo, il fingolare,
come Pietro, Giovanni.

Indigne. Aduerbium, Miferabiliter, Egre, maleftè, iniquè, Cic. Indegnamene, dishoneftamente, villanamente: ind:gnè ferre aliquid Seruius. Sulp. ad Cice. Hauer difpiacere di qualche cofa. Indignum, aliquando interiectionis vim habet, & pro parenthefi fententiæ inserponitur, ficut & nonnulla alia, vt infandum, &c. Indegnamente. Indignitas, tis, f. g. impietas, atrocitas, turpitudo, Cice. Dishonestà, vigliacaria,& iudignitade. Pet. Indigus, a, um, egens, indigens. Bifogno o, Plin. haud opis indigna noftræ, Virg. † Non bifognofa dei noftre aiuto. Badiligens, tis, Adie&t. Negligens. Plint Non diligente, negligente, mal follecito. Indiligentia, tiæ, f. g. Cic. Negligenza, dapoccagine

Indiligenter, Aduerb. Negligenter. Tere. Cicero. de Inuent. Negligentemente, per negligenza.

Indiuifibilis, le, Adie&t. indiuiduus, infeparabilis. Che non fi può diuidere. Indiuifibilitas, atis, Šubst. inseparabilitas. Infeparabilità.

Indiuifus, fa, fum. Non diuifo, indiuisè vngulæ, que fillæ non funt. Varro. 2. de re ruft. c. 7.

Indo,is,idi,itum,ere,Pla. Metter, porre, poner, imporre, dare, indere nomen alicui. Indipifco, vel potiùs indipifcor, feeris Pla. Parre nome ad alcuno.item fignificat zel fcere, deptus fum, indipifci, Affe imprimere,Pla.L'imprimere,& ftampare. quor, adipifcor. Plau. Acquistare, con-Indoctus, &ta, &tum, ineruditus, imperiJeguire, affegnire, guadagnore. indipi- tus, rudis, Cic. 1. de finib. Iadotto, ignofei pugnam. Gel. Cominciare à combat*re indeptus eft nauem. Liu. Egli bà acquistato una naue. Indirectus,&a,&am, Non directus, aut compofitus, aut ornatus. Qui. Non drit-Indocilis, & hoc indocile, Tardus,hebes to, corto, mal compofto, fenza ordine. Indireptus, Cornel. Tacit. lib. 9. Sic Capitolium claufis foribus indefenfum, & indireptum conflagrauit.

rante, rozzo, chi non sà, Indoctè, Aduerb. imperitè, infcitè, Cice. 1. de Nat. Deor. Indottamente, ignoran temente, rozgamente.

Cicero. Chi difficilmente impara, chi non può imparare. indocilis cœli agricola. Plin. Contadino, che non può intendere La qualità del Cielo. Ad literarum ftudia

[ocr errors]

Indonatus, ta, tum, Adie. à part.donatus, Senza che li fia dato niente. Indormio, mis, miui, mitum, mire, Hor. & Cice. Sopradormire, fopraftare, foprafedere indormire defidiæ. Pli. Sopraftare, &effer negligente in qualche impre fa. indormire caufæ. Cice. Phil. Effer pigro, negligente in qualche caufa, negotio. Horatius translatè, & eleganter dixit, Serm. Sat. 5. congeftis vndique faccis indormis, defcriptio auari, ideft inhias, omnes cogitationes, & curas in opibus figis. Non penst di altro, che delli tefori, ricchezze tue. Indotatus, ta, tum, fine dote, fine ornatu dote carens,Cice, & Ter. Senza dote, che manca di dote. Vxor indotata, fic virgo indotata, ideft dote calla, ars dicitur indotata apud Cicer. 1. de Orat. ideft rudis, & inculta, Inculta, & rexza, imperfetta.

Indubiæ, indumentum, Gl. Ifid. Indubito, tas, taui, tatum, tare, non dubito. Non dubitare.

Indubitatus, ta, tum, & indubitabilis, & certus, Quint. Indubitato, certo, cofe certa, della quale non si può dubitare. Indubitatè,& indubitanter, Aduerb. & fr ne dubito, Pli. Senza dubio, certamentes dubitatamente.

Indubitabilis, & hoc le, idem, quod indubitatus. Cofa, della quale non si può

dubitare.

Indubitanter, Aduerb. idem, quod indubitate, Senza dubbio, indubitatamente. Indubitatè, Aduerb. indubitanter, fine dubitatione.

liter, leniter, Cic. Licentiofamente, de-
licatamente.

Indumentum, ti, ne. ge. veftimentum,
Cicer. lib. 1. de Nat. Deor. Vesta, ba-
bito, veftimento.

ter omnia appellantur inebrià,quæ mo? ranturagentum, Fek. Inebrio, as, aui, tum, are. Pli. Imbriac< re, inebriare. Boc. Geo. 7. Nou. 4. Inebrior, ris, Ebrius fio. Inebriarfi.

Indulgentia, tiæ, fem. ge. Lenitas, obfe
quium, patientia, Cfc. Quandosi tratta
vno troppo delicatamente, compiacendoli¶
al tutto. Pli. Iun. Commiato, permiffione,Inedia, diz, fç. g. Efuries, fames, Cic. ç.
Indulgito, tas, taui, frequent. Confen- de finibus, Mancamento di benere, & de
tire pesso.
mangiare, fame. Pet. inediæ, atque al-
goris patiens; inedia, atque vigilijs
necatus. Plin. Morto per fame.
Ineffabilis, & hoc ineffabile, Plin. lib.28.
cap. a. Che non fi può dire,d nominare,
efprimere, ineffabile Dei nomen ab Hæ-
breis appellatur nomen Iehouah, quod
à Græcis dicitur nomen Tetragrama-
ton, ideft quattuor litterarum, quia in
Hebræo conftat tantùm quatuor lite-
ris, licet in Latino pluribus: ideò He-
bræi cum Iehoua nomen in facris litte-
ris occurrit, eius loco legant Adonai
aut Elohim.

Induciæ, ciarum, f. g. plur. nu. Belli ad
tempus ceffatio, Cic. lib. r. off.Tregua,
inducias, inire. Plin. Iun. Far tregua.
Induco, cis, xi, tum,cere, Impello, adigo,
adduco, affero, perfuadeo, infero, in-
troduco, & pro verbo applico, adhi-
beo, accommodo, decerno, atq; etiam
fignificat idem, atque Deleo, Cic. In-Induo,
durre, introdurre, fare entrare, inducere
aliquid, Cic. Introdurre, proporre qual-
cbe cofe nuoma, inducere aliquem, Plaut.
Perfuadere alcuno à qualche imprefa, in-
ducere, Cicer. Ceffare con la pena una
fcrittura, annullare, cancellare, animum
inducere aut inducere in animum
Terent. eft fibi perfuadere. Rifolwerft à
far alcuna cofa. Ter. in Adelphis. Sic
animum induxi meum, inquit Mitio,
ideft fic mihi perfuaf. Così mi fon per-
fuafo, così bò fatto la rifolutione mia.
Inductus, &a, &um. Adductus, Cicer.
Perfuafe.

¶ Indubitate, Aduerb. indubitanter, fi-
ne dubitatione.

duis, dui, dutum, duere, induco.
Veftio. Cic. Veftito, induere annulum
digitis, Plin. Metterfi anello in ditto, in-
duere foleas iumentis, Plin. Ferrare i
caualli, induere fpeciem latronis. Liu.
Contrafare un ladro, bauer maniera, à fi-
militudine di ladro, & Cæf. lib. 7. Bell.
Qui fe acutiffimis vallis induebant, i.
feriebant.

Indutus, ta, tum, partic. Veftitus. Cic.
Veftito. Vt induta veftes. Virg. Habiti
vestiti.

Indutus, us, nomen verbale. Veftitus,
Veftimento, vefta, babito.
Inducula, æ,f. g. vide fuprà fuo loco, &
fubuncula, Camifciuola.
Indupedire, veteres dicebant pro impe-
dire, Luc. lib. 4.

Inductio, nis, f. g. Deriuatio, applicatio,
deliberatio, fuafio, Cicer. vt inductio
aquarum. Condotta di acque in qualche
luogo. Et eft oratio, per quam fit à par-†
ticularibus ad vniuerfalia progreffus.
Item inductio fignificat. Cancellamen-
to, calfamento di ferittura.

Inducula, læ, f. gen. veftis interioris ge-
nus, Plaut. Camiciola.
Indugredi, metri gratia pro ingredi, ficut
induperator.

Inductus, us, Suggestione, perfuafione.
Indulco, as, Addolcire.
Indulgeo, ges,fi, tum, gere. Obfequor, af-
fentior, indu'gens fum, facilè concedo,
Cic. in Lælium. Compiacere, confentire,
perdonare, lafciar fare ad alcuno cioè, che
vuole, confentire a' faoi piaceri, indulge-
re filio fuo veftitu nimio. Terent. Vefti-
re fuo figliuolo troppo fontuofamente, in-
dulgere choreis, Virg. Darfi al ballare,
indulgeo menimis, Teren. Compiaceto
troppo à me fieffo. Sic indulgere genio,
voluptatibus, naturæ & eiufmodi.
Darfi a' piaceri. Sic indulgere Veneri,
Baccho, amori, nouis amicitijs, apud
Cicer. ideft nouarum amicitiarum fem-
per ftudiofum, & auidum effe, Defide-
rare di far fempre nuoue amicitie.
Indulgens, tis, Adie&t. Facilis. Quint.
Chi compiace, confente, perdona, facil-
mente, & tratta troppo licentiofamente,

delicatamente.

† Ex hoc fiunt Aduerbia, & fuperlatiua
& comparatiua, ficut, & nomina in-
dulgentiffimus, ma, mum, & indulgen-
tior, tius, Aduerbia verò indulgentif
fimè, & indulgentius.
Indulgens pater nimis, Cicer. Padre, che
troppo accarezza, i figliuoli, item indul
geas apud quofdam fumitur pro pul-
chro, & formofo.
Indulgenter, Aduerb. Familiariter, mol-|

[ocr errors]

Inefficax, cis, Adie&. Pli. Senza forza, nė virtù à qualche effetto.

¶ Inefficaciter. Paul. D. li.49. tit.8. lib.z. inefficaciter condemnatum videri. Ineffigiatus, a, um, Gell. quod non eft fa&um ad aliquam effigem, vnde fœtus ineffigiatus apud Gellium lib. 27. c. 16. Senza forma, che non bà alcuna effigie. Ineffabilis, quod fugi non poteft, ine

Induperator, poetæ vtuntur pro imperato-¶
re, Cic. Exennio. Imperatore.
Indurabilis, le, Ch'è da indurire, ò farfi
duro. Fit etiam partic. induratus ta,
tum, Fatto duro.

uitabile.

Inelaboratus, ta, tum. Qu. Goffo, senza politezza, cofa non fatta con fatica, ne trauaglio.

Inelegans, tis, Adie&t. inconcinnus, impolitus, Cicer. de clar. orat. Non poli➡

to, non ornato, rozzo.

Induratius, comparat. Senec. lib. 1. de Ira, Quid induratus ad omnem patientiam? loquitur de Germanis. Induro, ras, raui,ratum, rare. Plin. Indu-Ineleganter, Aduerb. difertè, impolite. rire, & far duro, & indurare. Pet. indu- Cic. 2. de finibus. Rozzamente, fenza rata robora flammis, Stat. Legno indurito granità, d beltà. al fuoco.

Indureo, fiue indurefco, fcis, rui, refce-
re, Col. Indurirfi.
Indus, fluuius Indiæ, omnium maximus,
Cic. Indo fiume di Afia, ne i nomi proprij.
Indufium, fij, neu. gen. Cicer. Camifcia.
Arioft. indufiarius, rij, Plaut. Chi fà,
vende camifcie.

Induftria, triæ, f. g. Ars, ingenium, fo-
lertia, diligentia, fedulitas, labor. Cic.
Induftria, arte, ingegno, trawaglio opera,
diligenza. De induftria aliquid facere,
i. debita opera. Ciceron. Far penfata-
mente una cosa con animo deliberato, à po-
fa, & pro eodem induftria. Quint.
Penfatamente.

Induftrius, ria, rium, ingeniofus, labo

riofus, folers, Cic. Induftriofo, diligen-
se, faticofe, ingegnofo.
Induftrie. Aduerbium, Diligenter, Col.
Induftriofamente, diligentemente, inge-
gnofamente.

Induuia, arum, Plur. indumenta, quibus
quis eft indutus, ficut exuuiæ ab exu-
endo, fic induuiæ ab induendo. Pli. Ve
fte, veftimento, &c.
Induuium, duuij, Pli. Scorza dell'albero,
& valet idem, quod indumentum,Vesti-

mento.

Inebræ aues, dicuntur, quæ in augurijs
aliquid fieri prohibent, & vniuerfali-

Incluctabilis, & hoc ineluctabile, Virg.
6. En. Che non fi può fcriuere, nè vincere

alla lotta.
Inemendabilis, & hoc inemendabile,
Quiat. Che non si può emendare, nè correg-
gere.
Inemorior, inemoreris, inemori. Horat.
Morire in qualche impresa.
Inemptus, pta, ptum, non emptus. Mar.
Non comperato, è comprato.
Inenarrabilis, & hoc inenarrabile, Ad-

mirabilis. Plin. Che non fi può racconta-
re, narrare, indicibile.
Inenarratus, a, um, Che non è racconta-
to, che non fi può raccontare, Ger.
Inenodabilis, & hoc inenodabile, inex-
plicabilis, inextricabilis, Cic. de fa-
to. Che non fi può fciogliere, nè dare ad
intendere, nè chiarire.

Inco, inis, iniui, & inij, initum, inire, ingredior, adeo, vado, & incipio, inuento, capio, suscipio, aggredior, Cicero. & Caf. Virgil. Entrare dentro, cominciare, coprire la femina, inire certamen, Cic. Cominciare à combattere, inire falfam gratiam. Ter. Acquiflare finti amici. Nouos inire amicos, Cicero. Farfe nuovi amici. Sic inire confilium, beneficium, gratiam apud aliquem, inire rationem alicuius rei, ideft fupputare, fi ad numeros refer

tur a

[blocks in formation]

Inertia, tiæ, f. g. pigritia, negligentia,
nequitia, Segnities, defidia, ignauia,
Cic. lib. 1. ad Q. Frat. Poltrone Boc.
negligenza, dapocaggine.

Inerticulus, la, lum, Col. 1. 1. c. 2. Chi
ha poca forza, vt inerticula vitis, Pli.
Vire, il cui vino non può imbriaccare.
Ineruatus pro eo, quod nunc eft ener-

uatus.

Iniens, ineuntis, particip. vt ineunte
adolefcentia. Cicer. de Senect. Comin-Ineruditè, Aduerb. Indottamente, fenza
ciando l'adolefcenza.

dottrina.

Inito, frequentatiuum ab ineo. Dio-Ineruditus, ta, tum, Rudis, indoctus, Cic. medes ab ineo, is initio dicimus. Pa- 1. de finibus, Ignorante, indotto. cuuius, Loca arida initans. Inefco, fcas, fcare, Efca decipio. Teren. Initus, ta, tum, Cæf. 3. Bell. Gall. Prin- in Adelp. Ingannare, adefcart. Dant. cipiato, cominciato. inita hyeme, Cæf. ine/care. Principiato l' Inuerno.

Ineruditio, is; Infcitia.

Ifid.

Ineuitabilis, & hoc bile. Qui euitari
non poteft, Plin. Chi non si può schiuare,
ò fchifare.

Inexaturabilis, & hoc bile, infatiabilis,|-
Virg.5. En. Non mai fatollo, infatiabile,
che non fi può fatiare.

penfato.

Initus, huius initus, Plin. Quando il maf¶ Inefis, iners, fegnis, piger, Gloff. bio monta fopra la femina. Ineptus, pta, ptum, infulfus, non aptus, Cic. Goffo, mal deftro, in atto, male à propofito, groffo. Boc. inepta caufa, Ter. Ifenfagoffa, fuor di propofito. Ineptè, Aduerb. Infulsè, indifcretè, impolitè, ineleganter, imprudenter, Cic. 1.Tufc. Scioccamente, inertamente, gof-Inexcogitatus, ta, tum, Pli. Improuifo non famente. Ineptia, tiæ, fem. ge. Sed in plurali num. Cicer. 2. Tulc. & Teren. vfi funt, & eft idem, quod Nuge, nugarum, Cicero. Tufc. Sciocchezza, inertitudine,gofferia, dal vulgo, putellaria. Ineptio, tis, tiui, titum, tire, ineptias facio, aut dico. Ter. in Phor.Far inetrie, far cofe fciocche, dire, ò far cofe fconcie. Ineptitudo, nis, fç. g. ineptia, leuitas. Inattitudine.

Ineptulus, la, lum, Dim. Inequitabilis, & le, Curtius, vt campi inequitabiles, Campi, per li quali non fi pud caualcare.

Inequitare, equo infidere translatè pro

infultare.

Inexcultus, ta, tum, Rudis, Gell. lib. 13. Rozo, non ornato, non polito. Inexcufabilis, & hoc bile. Quod excufari non poteft. Che non si può ifcufare, che non ha feufa buona.

Inexercitatus, ta, tum, Tyro, qui vfum non habet, Cic. de Senec. Non pratico, non vfo, non effercitato. Inexercitus, a, um, idem, quod inexercitatus, Cic. in Tufc. vbi tamen alij non legunt inexercitus, fed eriaticus. Philolophus. Non effercitato. Inexhauftus, fta, tum, Cic. de leg. Vir. 7. En. Inefaufto, che non si può votare, metalla autem inexhausta dicuntur, quæ præ abundantia exhauriri non poffunt. Minerali,che per l'abbondanza non fi poffono votare mai, ò finire.

Inermis, & hoc inerme, inermus, non armatus, qui eft abfque armis, Cicer. pro Cecin. Inerme, Pet. Dijarmato, fen-Inexorabilis, & hoc bile, inexpugnabilis, inexpiabilis, implacabilis, Cicer. Virg. 2. Æneid. Implacabile, che non fi può placare.

za arme.

Inermo, mas, mare, armis fpolio. Feft. Disfare le arme, difpogliare le armi, difarmare.

Jaermus, ma, mum, inermis, non armatus. Virg. 12. En Sali. Sal. in Iug. Di-† farmato, Jenza arme, & inerme, Pet. Inerrans, tis, Adie&t. non errans, Cic. 2.

de Nat. Deor. Non errante. Stellæ inerrantes. Cic. Stelle fiffe.

erro, ras, rare. Plin. Iun. Vagare, an dar vagando, ò errando. Iners, tis, Adie&t. Ignauus, defidiofus, fomniculofus. Cicero. lib. 3. de fin. & Vir. Stupido, pigro, poltrone, Jenza arte, è giudicio, & da poco, negligence. Iners membris, Plin. Che non ha forza, d vigore, o non si aiuta de i fuoi membri. Iners frigus.Ouid. Freddo, che fa l'buomo poltrone, & tardo, &pigro, Seruus iners. Seruitore pigro, & tardo, iners in Venerem, ideft fegnis ad coitum, ætas iners, ideft fenectus. Vecchiezza, corda inertia, Virgil. corpora inertia, idem 2. Æn. Corpi tardi, & pigri.

t Inexorabiliter,Aduerb. implacabiliter. Implacabilmente.

Inexpectatd, Aduerb. Inaspettatamente, improuifamente. Inexpectatus, ta, tum, inefperatus, Cic. de Or. Non afpettato, che sopraniene all' improuifo, non affettato. Inexperrectus, ta, tum. Non experrectus, Ouid. Non fuegliato. Inexpertus, ta, tum, Non expertus, Vir. 4. Æneid. Inesperto, non prattico, fenza Jperienza.

Inexpiabilis, & hoc bile, inexorabilis,

faturabilis. Cic. 4. Tufc. Infatiabile ž che non fi può fatiare, è contentare. Inexpletus, ta, tum, Stat. Non fatello, non fatiato, non fatio. Pel. Inexplicabilis, & hoc bile, inenodabilis. Cic. Che non fi può chiarire, ò dichiarire, efplicare, ò manifeftare.

Inexplicatus, ta, tum, intricatus,inuolutus, obfcurus, Mart. lib.9. Inuiluppate, Bocc. Intricato, inuolto, che non fi può efplicare, ne comprendere. Inexploratus, ta, tum. Pl. lib.35. cap. 6. Ofcuro, occulto, incognito, non ben conoJciuto, incerto.

Inexploratè; Aduerb, fiue inexploratò, Gell. lib. 5. Ofcuramente, occultamente, Jenza giudicio.

Inexpugnabilis, & hoc bile, Cicer. 5. Tufc. Ine/pugnabile, che non si può prendere, nè vincere, Vrbs, arx inexpugnabilis, Caftello ine/pugnabile. Inexputabilis, & le, quod numerari non poteft. Innumerabile. Inextinctus, ta, tum . Non extin&us.Oui. lib.7.Faftor.Viuo non estinto, inextin&us ignis, Ouid. Fuoco accefo, che mai s'eftingue, vt veftalium ignis inextinctus dicebatur, quòd femper fuppeditatis fomentis à facris virginibus nunquam, penitùs extingueretur. Ouid. 6. Faft. I fuoco delle Vergini Veftalli fi dictua, inextinctus, Perche non s'eftinguena mai Inextinguibilis, le, Adiect. quod extingui non poteft. Ineftinguibile. Inextirpabilis, & hoc bile. Qui extirpari non poteft. Pl. 1. 15. Diradicabile, che non fi può diradicare, ftirpare. Inextricabilis, & hoc bile, inexplicabilis, Cicer. Acad. Virg. lib. 6. En. InfeLubile, che non fi può diftricare, nè dichia

[ocr errors]

rare.

Inexuperabilis, & hoc bile, qui vinci, & fuperari non poteft, Liu. Infuperabile, inuincibile, che non si può vincere. Infabrè, Adu. inornatè, impolitè, non artificiosè, Liu. Goffamente, groffamente, Senza magifterio fenza artificio, rozza

mente.

Infabricatus, ta, tum, impolitus, non
elaboratus, Virg. 4. Æne. Rozzo, non
Lauorato.

Infacetus, ta, tum, inconcinnus, inurba-
nus, Cic. 3. Off. Ruftico, rozzo, nonfa-
ceto, poco grato.
Infacetiæ, arum, fę. gen. num. plu. inur-

implacabilis, qui expiari, purgarique
non poteft, Cice. 1. Tufc. Implacabile,
che non fi può purgare, odium inexptabi-¶
le, Liu. Inuidia implacabile.
Inexplanatus, ta, tum, Plin. Non dichiara-
to, impedito, inexplanara lingua. Pl.
Lingua impedita, che non pronuncia fchies-

tamente.

Inexplebilis, & hoc bile, insatiabilis,in

banitas. Cat. Ruftichezza, cofe rozze, non ciuili, fconcie, mortigoffi, & finza gratia. Infacundia, diæ, fe. g. Dicendi infcitia, Liu. Gell. Ignoranza di dire, poca gratia nel parlare.

Infacundus, da, dum, Nulla dicendi fa→ cultate præditus, Liu. Poco eloquente non grato nel parlare.

Infecatum fæce confpurcatum, Tertull Infamis, & hoc me, Turpis, fceleribus notatus, infamiam habens, contaminatiffimus, omnium fcelerum libidinumque maculis notiffimus, C cero. 6. Ver. Vituperofo, infame, feelerato, vituperato, di trifto lignaggio & come

[ocr errors]

come il volgo dice, vergognofo, digitus infamis dicebatur Mediùs. Perf. & fignum infamix, opprobrijque erat medium dignum oftendere, erat autem medius digitus pro infami æftimatus, quòd eo nares abftergerentur. Infame, Aduerb. Turpe, turpiter, obfcenè, inhoneftè, Teren. Sozzamente, fenza decoro, senza boneftà. Infame facere, Ter. Infamare, vituperare.

Infatigabilis, & hoc bile. Pl. 1.18. ca. 197 Che non fi può tancare. Infatuo, tuas, tuaui,tuatum, tuare, Fatuum, ftultumque reddo, Cicero. pro Fla. Far impazzire, far matto, far diuenir fulle, ammaliare. Dant. la cieca cupidigia, eche v'amalia.

Infatuati viri dicebantur, quos nunc obfeffos, feù fpiritu correptos apellamus, Spiritati, guafti, indemoniati".

fauore indignus.

Infauorabiliter, Vlp. D. lib. vlt. tit.2. 1. 2. Non infauorabiliter quis medium tempus illi prodeffe velut iam nato refpondebit.

Infamia, miæ, fẹ. ge. ignominia, dede-Infatuatæ verò mulieres, quæ fatuatum cus, contumelia, turpidinis nota, ma- ludibrijs attinguntur. cula, Ciceron. 5. Verr. Tere. in Andr.¶ Infauorabilis, cui fauor detrahendus, Nominanza cattina, vituperio, ignominia, dishonore, infamia. Petr. infa-¶ mia laborare, flagrare, malè audire, Effer infamato, aliquem infamia afpergere, alicui infamiam afferre, inferre. Infamare alcuno. Cicer. Sic infa-Infauftus,fta, ftum, Adie&t. infœlix, inmiam conflare, contrahere habere, concipere, fubire: contrà, fugere affugere, auertere, farcire, corrigere,

deflectere.

Infamo, mas, mare, ignominia noto,infamia afficio exiftimationem offendo, deformo, detraho, infamiam infero, nota, atque ignominia condemno, maledictorum notas iuro, ignominiam, maculam, notam iuro, vel noto, Cicer. Dolabelæ. Ouid. 14. Met. Disfamare, diuulgare, infamare, juergognare, publicare, diffamare, Apud CoJumellam pofitum pro deuaftare , vt agrum infamare, ideft deuaftare, Guaftare, distruggere. Infamatus, ta, tum, particip. infamia infectus, Ouid. Infamato. Infandus, da, dum. Execrandus,nefandus, ingens, immenfus, inenarrabilis, Cicer. & Virg. 2. Ene. Cofafconcia, da non dire, fmifurata, grande. Infans, tis, co.ge. puer, paruus, & indifertus, Cic. 3. Ver. Fanciullo, bambino, che non può esprimere il fuo concetto, che non sà dire, nè parlare. Scipio non infans, Cicer. in Brut. Scipione facondo, sbe sa esprimere il fuo concetto Plin. attribuerat fœtibus brutorum ánimalium, cùm inquit, quadrupedes infantes fuos cognofcunt. Infantaria, fe. ge. idem, quod puerpera, Mart. lib. 4. Femina grauida. Infantia, tiæ, fe. g. infantis pueri ætas, & fumitur pro orationis inopia, Cicer. lib. 3. de Orat. Età d' buomo fino d fette anai, infantia, fanciullezza, che non può dire i fuoi concetti.

[ocr errors]

Infantiuis, e, adiect. quod eft infantis, Iuft. Hiftor. lib. 7. infantilibus blandimentis inductus Rex, & lib. 23. Infantilis educatio.

Infantilis, le, Adie&t. Infantile, che s'afpetta ad' Infante.

Infantilitas, tatis, infantia, parua ætas, Infantia, fanciullezza. Infarcio, cis, fi, tum, cire, impleo, infercio, Cic. in Orat. Empire, & infaccare. Dant. infarcire verba,eft illa inculcare, & fine ordine inferre, Cic. Metter le parole fenza ordine, difordinatamente. Infartum, impletum, Tertul.

fortunatus. Ouid. 1. 4. Metam. Sfortunato, infelice, mefchino, mifero. Infector, toris, ma.ge.Cic.Calio. Tintore. Infectus, ta, tum, non factus, vitiatus, maculatus, tinctus, Ter. in Eun. Plin. Suet. Macchiato,non fatto,tinto, colorito, rozzo, infettato, Vnde infecta pace, infecto negotio, Ter. Non bauendo fatto la pace, à negotio. argentum infectum, fic aurum infectum, ideft non fignatum, nec cuffum, Oro, è argento non battuto, factum infectum reddere, Far, che la cofa, che è fatta, non fia fatta, che è cofa impoffibile.

Infectus, tus, m.g.Pl.1.8. cap.49.Tintura. Infeliciter, Aduerb. Miferè, calamitosè, Ter. Infelicemente, miferamente, fgratia

tamente.

Infelix, cis, ge. com. Mifer. ærumnofus, deiectus ad calamitatem, calamitofus, infauftus, cuius dura, & crudelis fortuna eft, Cic. 7.Virg. 2. Geor. Sfortunato, mifero, infelice, meschino, vide potiùs infelix.

Plin. Chi è da baffo. Similiter, & fupernas, ideft fupernus, Chi è di fopra • Infernè, Aduerb. Dabaffo. Infernus. Subft. Locus inferorum, plurale verò multi dicunt effe inferna

[ocr errors]

orum, quamuis nemo antiquorum_fic locutus fit, fed doctores dumtaxat Ecclefiaftici, inde autem id ità facere, quod fubintelligerent femper fubftantiuum locum, quod in plurali facit loca exiftimauerunt grammatici, qui femper in omni re peruerfi, & fcioli funt, infernus etiam fic declinari, cum tamen effet Adiectiuum.

Infernus, a, um, Adie&t. ficut, & fupernus, Mart. Plin. Inferno, che è da basso. Vnde manes infernæ, Mart. Anim dell' Inferno. Sic ftagna inferna, periphrafis auerni, Sic dij inferni, vt Pluto, Minos, Proferpina, & eiufmodi, Li Dei dell' Inferno. Infernalis, & hoc le, infernus, Infernale, dell' Inferno.

Infer o, fers, tuli, latum, ferre, importo, affero, inueho, induco, intrudo, Cic. in paradox, Portar dentro, inferre, arma, Cæfar. in Bell. Gall. Guerreggiare. inferre crimen in aliquem, Ciceron. Accufare alcuno di qualche misfatto, inferre manus, Ciceron. Porre le mani ado To di qualcheduno, inferre fermonem vitiofum in re feria, Cic. 3. Offic. Introdurre un parlare vitiofo in una cosa graue, & importante, inferre fumptum ciuib. Cicero. Far le fpefe a' fuol Cittadi ni, inferre præterea eft concludere aliquid ex alio. Seneca. Concludere, inferre fibi ipfi manus violentas, ideft confcifcere fibi ipfi mortem Ammazzare fe fteJo, apud Cicer. verò reperitur cum his omnibus adiunctis, inferre alicui iniuriam, terrorem, turpitudinem, periculum, impedimentum, iracundiam, arma.

[ocr errors]

Infertura, vinum, quod alteri offertur, aut libatur, Cath. Inferuefacio, facis, factum, facere, Col. Far bollire.

Infelicitas, fe. g. incommoda res,calami-]
tas, fortuna aduerfa, vel incommoda,¶
Cice. in Pifon. Fortuna contraria, mala
fortuna, infelicità, vide infelicitas.
Infeliciùs, Aduerb. compar. miferiùs,
ærumnofus. Più, ò troppo, infelicemen-
te. Infeliciffimè, fuperl. Infeliciffima-
mente, con ogni infelicità.
Infelicito, as, aui, infelicem reduo, Plin.
Far sfortunato.

Infenfo, fas, fare, Tac. lib.13. Corrucciarfi
afpramente.

Inferueo, ues, bui, uere, & inferuefco,

Infenfus, fa, fum, iratos, malè alicui
cupiens, infeftus, Cic. 1. Ver. Ter. int
Andr.Più che nemico,forte turbato, irato.
Infercio, idem, quod infarcio, alij enim
legunt infercio, alij infarcio, vtrum-
que autem venit è farcio, & idem fi-
gnificant, vide infarcio fuprà, Impire,
infaccare.

Inferiæ, riarum, fe. ge. Plu. nu. Mortuo-
rum facra, Cic. de Nat. Deor. Virg. 10.
En. Sacrifici, mortori, effequie.
Inferior, & hoc inferius, Pli. Cic. 1. Ver.
Più bafo, inferiore.

Inferius, Adu. compar. Ouid. 2. Metam.
Più baffo.

Infernas, natis, Adict. infernus, inferus,

feruco. Hor. 2. Ser. Sat. 4. Bollire, fcaldarfi fortemente. Inferus, ra, rum, Adie&. Cicer. 1. Tufc. Chi è di fotto, basso. inferi, inferorum. Subft. num. Plu. funt anime inferorum, Dij manes, fubterranei, Cic. Gli Dei dell' Inferno, le anime infernali. Infeftatio, nis, fe.ge. Verb. ab infefto. Moleftia, danno.

Infeftiuiter, illepidè. Gell. li.9. cap.9. Hoc igitur reliqui, & cetera vertit non infeftiuiter.

Infeftiuus, ua, uum, infacetus, iniucundus, Gell. Non faceto, Spiaceuole, fenza giocandità.

Infeftè, Aduerb. Noxiè, Liu. Niofamente, con cuore maluagio, & nociuo. Infefto, ftas, kare. Noceo, moleftus fum, moleftiam affero, vel exhibeo. Pli. & Col. Moleftare, effer molesto, dar noia, trauagliare.

Infeftus, fta, ftum, inimicus, aduerfus,

[ocr errors]
[blocks in formation]

bilis, interminatus, inexhauftus, cuius
nulla eft ora, nulla extremitas, Cic. 4.
& 6. Ver. Infinita, innumerabile, senza
fine, infinitum imperium, Cice. Domi-
nio, fignoria, imperio senza fine, grande,
Jmifurato, Jenza termine.

Infibulo, as, are, Col. Afibiare, infibiare
Inficialis,& hoc le,Cic.in Topi. Negatiuo.
Inficiatio, nis, f. g. Verb. Cic. 2. de Orat.
Negatione.
Inficiator, toris, maf. ge. Verb. Cic. li..Iafirmatus, debilitatus, Sue. in Au.in-

là, di ende s'è venuta. inflectere genus idem, quod fectere. Ingenocchiarsi, d piegare il ginocchio.

Inflexibilis, & hoc bile. Pli. Che non si può
torcere, nè piegare.

Inflexio, nis, fe.g. Flexio, Cic. 3. de Ora
Torcimento, piegatura, piegamento.

Infirmatio, nis, f. g. Ver. refutatio, de-Inflexus, xa, xum, Flexus, Cicer.4.Acad.
bilitatio, confutatio, Cic. 1. de Inu. Piegato, curuo. genus inflexum, bacu-
Confutatione, deliberatione.
lus inflexus, aratrum inflexum, & eiuf-
modi.

de Orat. Negatore, che nega un dubio. firmatus faucibus, præconij voce ad po-Infligo, gis, xi,&tum, gere, infero,incuInficio, ficis, feci, fectum,ficere,corrum

pulum concionatus eft.

de Senec. Infirmità, debolezza.
Infirmo, mas, maui, matum, mare, de-
bilito, frango, infirmum facio, Cic. 1.
de Diuin. Indebolire, far infermo, debole,

po, vitio imbuo, Ciceron. lib. 5. Tufc. Infrmè, Aduerb. Cic.in Epift. Debolmente. Macchiare, corrompere, infettare, imbrat-Infirmitas, tatis, f. g. imbecillitas, Cic. tare, bagnare, graftare, tingere. Virg. autem pofuit inficere pro venenare, feù veneno inficere cùm inquit 2. Geor. pocula fi quando fæuæ infecere nouerce. Inuelenare. Inficias, Accufat. plur. nec reperitur in

[ocr errors]

alio cafu & femper coniunctum eft
cum aliquo tempore verbi, & tuin fi-
gnificat negare, inficiari, inficias ire
iturus inficias, Ter. Negave alcund cofa,
denegare.

Inficior, aris, atus fum,eiari,Nego, Cice
in Catil. Denegare, negare.
Infidelis, & hoale, infidus, Cæf. 7. Bell.
Gal. & Cicer. Infidele, che non ha fede,
ebe aon attende la promesa •

Infidelitas, atis, f. g. perfidia. Violata
fides, Cicer. pro Milone. Fede violata,
Infedeltà, perfidia.

Infideliter, Aduerb. Cicer. Infedelmente.
Infidibulum, inftrumentum rufticum,
cui infiguntur vafa anguftoris. Turn.
Infidus, da, dum, infidelis, Cic. de Amic
Infidele, sleale, di cui non fi diè fidare,
chè fenza fede, che non offerua fede, che
non attende la promeffa. Infida pax. Liu.
Pace non ficura, fic apud Horat. vul-
gus infidum, aut cui fides non eft ad-!
hibenda, aut quod non adhibet fidem
alijs. Plebe, che è senza fede, ò alla qua-
le non fi deve dar fede, ò che non offerua
fede

Infigo, gis, xi, xum, gere, impingo, Cic.
4. Tufc. Ficcave dentro, piantare
Infimè, Aduerb. fuper. Baffiffimamente
infimamente

vile

Infimus, ma, mum, imus, & abiectus,
Cic. Fiù baff, baffiffimo,ignobile,
Homines infimi. Ter. Huomini ignobili,
vili, & di baffa conditione.
Infindo, dis, dere, Findo, Virg. Eclog.4.
Fendere.

¶ Infinibilis, infinitus, Apul. 1. de do-
mag. Plat. Cum viduata fit fine, infi-
nibilis rectè videri poteft..
Infinitas, tatis, f.g. perpetuitas,infinitio,
immensitas, innumerabilitas, Cic.1 Offi.
Infinità, immenficà, eternità, perpetuità.
infinitè, Aduerb. Sine modo, vel fine, per
petuò, indefinenter, Cicero. in Parad.]
Eternamente, perpetuamente, fenza fine,
infinitamente.

Infinito, nis, f. g. Cic. Lege infinitas,
infinità, perpetuirà.
Infinito, Aduerb. Plin. lege infinitè, infi-

nicamente.

di poca foftanza, infirmare argumenta alicuius,ideft refutare. Rifiutare alcuno. infirmare fidem teftis, ideft reddere teftem fide indignum, & fufpectum, vtrumque apud Cic. Dire contra la fede delli teftimonij.

tio, inijcio, Cic. in Pifon. Battere visLentare, percuotendo, percuotere, dare colpi, infligere vulnera, Cic. Dar delle ferire, Sic infligere plagam alicui, Cic. colaphos, mortem, cædem, & multa alia fimilia: vt haftam infligere hofti, vel in hoftem, infligere turpitudinem, fimiliter apud Cic. Dishonorare, infamare alcuna.

Inflo, flas, flaui, Alatum, flare, Turgefacio, & turgefco, Cicero. 1. de leg. Infiare, gonfiare, soffiar dentro, diueñir ar

rogante.

Infirmus, ma, mum, eneruatus, imbe-Influo, Alui, fluxi, fluxum, fluere, illa-
cilius, viribus paruis, Cicer. 1. Acad.
Infermo, debole di poca fermezza, &
Joftanza, mal compleffionato. Vinum in-
firmi faporis quod linguam non fe-
rit, palato non fapit, ridet, cui oppo-
nitur vinum generofum, Varro. Vine
picciola.

bor, redundo, Cicer. 4. Tufc. Scorrere, andare dentro, colare dentre, aliquid dicitur eleganter infere in aures hominem, quod fenfim irrepit, ipfis non obferuantibus, ficut praue opiniones nobis quafi non fentientibus inftillantur animis noftris.

Infit, Verbum defectiuum, Auctore Paf-Influens, tis, particip. fiue nomen ex
to, & Liu. idem, quod incæpit, vel in-
quit. Comincia, ouer dice.
Infixe, Aduerb. Fissamento, fixè, in-

hærenter.

Infixio, nis, Verb. ab infigo, inufto,t defixio. Attaccamenta, fiffamenta. Infixus, xa, xum, infitus, inustus, defi

xus

part. Plin. Scorrente calante, che fcorre, cola, negotia influentia, Pl. Gran negotij, facende in grande copia, che ven— gono una fopra l'altra.

Influxus, xus, fubft. ab influo, Influso, actio quædam à cœleftibus fphæris in hæc inferiore corpora agens. Infodio, dis, di fum, dere, Humi defodio, terra obruo, Virg. 2. Æn. Cauare incaware, fotterrare.

hærens in alieno, penitùs infi-
dens, nullo vt euelli modo poffit. Cic.
in Catil. Fifo, dentro, attaccato.
Inflammo, mas, mare. Excito, incendo, Infœcunditas, tatis, fę. ge. fterilitas,Cla.
horror, incito, confirmo, inflamma- Sterilità.
tionem infero. Cic. 2. Verr. Accende- Infelicitas >
re, infiammare, attaccare fuoco, crefce-Infœlix )vide infelix.
re, accrefcere, aumentare, inuidiam in- Infœliciter
flammare, Cicer. Crefcere, infiammare,
aumentare l'inuidia.

Inflammanter. Gell. c. 3. lib. 10. Tam
acerbæ rei deteftationem incensè, acri-¶
ter, inflammanter facit.
InAammatio, tionis, fe. ge. Ardor.Cic.
Infiammatione.

(infelicitas.

(infeliciter. Infœlicito, tas, taui, tatum, infœli cem facio, efficio - Render infelice, apportar infelicità.

Informaceus, formarius paries, qui duabus tabulis iucunditatis tamquam in formam infercitur, Pont. Informatio, tionis, fę. ge. Confirmatio, notio Cice. 1. de Natur. Deor. Il primo febiozzo, imaginatione rozza, non ben formata.

Informatus, ta, tum, inftitutus, Cicer. Informato, ammatftrato, ridotto in forma, o modello.

[ocr errors]

Inflammatus, partic. vnde apud Cic.dici-
tur amore inflammatus "
ad fcelus vel
in fcelere. Effer infiammato, & grande-
mente inchinato à qualche fceleraggine.
Inflatio, tionis, fe. ge. Verb. Tumor. Cic.
de Diuin. Infiagione, gonfiamento.
Inflatus, ta, tum, Tumidus, fuperbus,ela-Informis, & hoc informe, deformis, &
tus,Cic.3.Tufc.Gonfio fuperbo,altiero,en- fine forma Cicer. Virg. 8. Æne. Hor..
fiato.inflatus animus, Ci. Animo fuperbo. Deformito, sformato, rozz?, senza for
Inflatus, tus, m.g. Afflatus, fpiratio, Cic. ma, òfigura
4. Acad. Infpiratione, fiato. Inflatus di- Informo, mas, mare, inftituo, adum-
uinus, Cic. Infpiratione diuina.
bro, farmo, conformo, Cicero. Virg.
Inflecto, tis, xi, xum, tere, Flecto, Cic. formare, fare il primo schizzo, il prima,
& Cef. Bell. Torcere, piegare. infectere abliozzo, dare fizzone, rozza, infegnare,
veftigium curfus fui Cicer. Ritornar inftruire, ammaeftrare, Cicer. pro Ar

2

« PreviousContinue »