Page images
PDF
EPUB

Expletivaque fæpe fuas quoque fuppetias dent, Ac verfum unum oneret levium heu decas en! pigra vocum ;

Dum non mutato resonant malè cymbala planetu, Atque augur mifer ufque fcio, quid deinde fequa

tur.

Quacunque afpirat clementior aura Fanovî,
Mox (nullus dubito) graciles vibrantur aristæ,
Rivulus ut molli ferpit per lævia lapsu, [nos.
Lector, non temeré expectes, poft murmura, fom-
Tum demum qua latè extremum ad diftichon, ipfa
Magnificum fine mente nihil, Sententia fplendet.
Segnis Hypermeter, audin? adeft, et claudicat,
inftar

Anguis faucia terga trahentis, prorepentisque.
Hi proprias ftupeant nugas, tu difcere tentes,
Quæ tereti properant venâ, vel amabilè languent
Iftaque fac laudes, ubi vivida Denhamii vis
Walleriæ condita fluit dulcedine mufæ.
Scribendi numerofa facultas provenit arte,
Ut foli inceffu faciles fluitare videntur,
Plectro morigeros qui callet fingere greffus.
Non folum afperitas teneras cave verberet aures,
Sed vox quæque expreffa tuæ fit mentis imago.
Lené edat Zephyrus fufpiria blanda, politis
Lævius in numeris labatur læve fluentum;
At reboat, furit, eftuat æmula mufa fonoris
Littoribus cum rauca horrendum impingitur unda.
Quando eft faxum Ajax vastâ vi volvere adortus,
Tarde incedat verfus, multum perque laborem.
Non ita five Camilla cito falis æquora rafit,
Sive levis levitèrque terit, neque flectit ariftas.
Audin! Timothei* cœleftia carmina, menti
Dulcibus alloquiis varios fuadentia motus!
Audin ut alternis Lybici Juvis inclyta proles
Nunc ardet famam, folos nunc fpirat amores,
Lumina nunc vivis radiantia volvere flammis,
Mox furtim fufpiria, mox effundere fletum!
Dum Perfæ, Græcique pares fentire tumultus
Difcunt, victricemque lyram rex orbis adorat.
Mufica quid poterit corda ipfa fatentur, et audit
Timotheus noftras merita cum laude Drydenus.

Tu fervare modum ftudeas benè cautus, et iftos
Queis aut nil placuiffe poteft, aut omnia, vites.
Exiguas nafo maculas fufpendere noli,
Namque patent nullo ftupor atque fuperbia mentis
Clariùs indicio; neque mens eft optima certè,
Non fecus ac ftomachus, quæcunque recufat et odit
Omnia, difficilifque nihil tibi concoquit unquam.
Non tamen idcirco vegeti vis ulla leporis
Te tibi furripiat; mirari mentis ineptæ eft,
Prudentis vero tantum optima quæque probare.
Majores res apparent per nubila vitæ,
Atque ita luminibus ftupor ampliat omnia denfis.
His Galli minus arrident, illifque poetæ
Noltrates, hodiemi aliis, aliifque vetufti.
Sic† fidei fimile, ingenium fectæ arrogat uni
Quifque fue; folis patet illis janua cœli
Scilicet, inque malam rem cætera turba jubentur.
Fruftra autem immenfis cupiunt imponere metam
Muneribus Divium, atque illius tela coarctant
Solis hyperboreas etiam qui temperat auras,
Non folum auftrales genios fœcundat et auget.

* Alexander's Feaft, or the Power of Mufic; an de by Mr. Dryden.

+ Chriftianæ fcilicet.

Qui primis latè fua lumina fparfit ab annis,
Illuftrat præfens, fummumque accenderet avan
(Cuique vices variæ tamen: et jam fecula fœdis
Succedunt pejora, et jam meliora peractis)
Pro meritis mufam laudare memento, nec unquam
Neglige quod novitas diftinguit, quodve vetuftas.
Sunt qui nil proprium in medium proferre fue
runt,

Judiciumque fuum credunt popularibus auris;
Tum vulgi quò exempla trahunt retrahuntque is

quuntur,

Tolluntque expofitas latè per compita nugas.
Turba alia authorum titulos et nomina difcit
Scriptorefque ipfos, non fcripta examinat. Hom
Peffimus ifte cluet, fi quem fervilitèr ipfos
Vifere magnates ftupor ambitiofus adegit.
Qui critice ad menfum domino ancillatur inepto
Futilis ardelio, femper referenfque fereníque
Nuntia nugarum. Quam pinguia, quam male nat
Carmina cenfentur, quæcunque ego fortè vel ult
Pangere Apolline tentat faber improbus artis!
At fiquis vero, fiquis vir magnus adopter
Felicem mufam, quantus nitor ecce! venuíque
Ingenio accidunt quam prodigialitèr acer
Fit ftubito ftylus! omnigenam venerabile nomes
Prætexit facris culpam radiis, et ubique
Carmina culta nitent, et pagina parturit omnis

Stultula plebs doctos ftudiofa imitarier errat,
Ut docti nullos imitando fæpius ipfi;
Qui, fi forte unquam plebs rectum viderit, (
Tanto turba odio eft) confultò lumina claudunt.
Talis fchifmaticus Chrifti, grege fæpe relicto,
Colos ingenii pro laude pafcifcitur ipfos.

Non defunt quibus incertum mutatur in hora Judicium, fed femper eos fententia ducit Ultima palantes. Illis miferanda camæna More meretricis tractatur, nunc Dea certè, Nunc audit vilis lupa: dum præpingue cerebru Debilis et male munitæ ftationis ad inftar, Jam recti, jam ftuititiæ pro partibus aftat. Si caufm rogites, aliquis tibi dicat eundo Quifque dies teneræ præbet nova pabula menti, Et fapimus magis atque magis. Nos docta pre

pago

Scilicet et fapiens proavos contemnimus ompes,
Heu pariter noftris temnenda nepotibus olm
Quondam per noftros dum turba fcholaftica fres
Regnavit, fi cui quam plurima claufula femper
In promptu, ille inter doctiffimus audiit omnes;
Religiofa fides fimul ac facra omnia nasci
Sunt vifa in litem; fapuit fat nemo refelli
Ut fe fit paffus. Jam gens infulfa Scotifte,
Intactique abaci Thomifta pace fruentes
Inter araneolos pandunt fua retia fratres.
Ipfa fides igitur cum fit variata, quid ergo,
Quid mirum ingenium quoque fevaria induat ora
Naturæ verique relictis finibus amens
Sæpius infanire parat popularitèr author,
Expectatque fibi vitalem hoc nomine famam,
Suppetit ufque fuas plebi quia rifus ineptæ.

Hic folitus propriâ metirier omnia norma,
Solos, qui fecum funt mente et partibus iifdem
Approbat, ac vanos virtuti reddit honores,
Cui tantum fibi larvata fuperbia plaudit.
Partium in ingenio ftudium quoque regnet a
aulâ,

Seditioque auget privatas publica rixas.

[blocks in formation]

Ipfe etiam erigeret vultus fi forte verendos

us ex orco greffus revocaret. Ubique Virtuti malus, umbra velut nigra livor adhæret, Sed verum ex vana corpus cognofcitur umbrâ. laganum, folis jam deficient ad inftar

Invifum, eppofiti tenebras tantum arguit orbis,
Dan chro intemerata manent fua lumina divo.
Sei proat cum primum, atque intolerabile fulget
Attrakt obfcuros flammâ magnete vapores;
Ma vero pingunt etiam invida nubila callem
Mata coloratuni, et crefcentia nubila fpargunt
Ubers, geminoque die viridaria donant.

TL primus meritus plaudas, a nihil ipfe meretur firus laudator adeft. Brevis heu! brevis ævi tipes noftri vates celebrantur, et æquum eft A quam primum affacfcant degere vitam. Are minirum jamdudum evanuit ætas, Crates patriarchæ extabant mille per annos: pes deperiit robis vita altera, famæ, traque marceicit fexagenaria laurus! Almus nati patriæ difpendia linguæ, Evers Cancer, olim geftanda Drydena eft. spruit mens dives imagine multâ caameque interprete cœpit acuti Cam cerebri narrare coloribus aptis, Fad nutum novus emicat orbis, et ipfa Melvis manui fefe natura difertæ;

cum molles cocunt in fœdera fuci dem maturi, liquidamque decentèr

brant

obum

Art's latem tenebris, et euntibus annis adores ad fuminium perductum eft culmen, et edent

Et vi forme extantes fpirare tabellâ: Prades hen! pulchram color ævo prodidit artem, regique decor jam nunc fuit omnis, et urbes, Levi, pitique homines, terræque fuerunt! Hea! das ingenii, veluti quodcunque furore Cc profequimur, nihil unquam muneris adfert, od red at comitem invidiam! juvenilibus

[ocr errors]

20018

aifi cane fophos jactamus, et efta voluptas ra, brevis, momento evanuit alitis hora! velati veris peperit quem prima juventus, ret, periitque virens fine falce caducus.

ad verò ingenium eft quafo? Quid ut illius

ergo

Tarum infudemus! nonne eft tibi perfida conjux (dominus veftis, vicinia tota potita eft;

placuiffe magis nobis fors obtigit, inde bua magis cura eft. Quid enim? crefcentibus

alma

fz muneribus populi fpes crefcit avari. pía acquiri eft operofa, et lubrica labi; quofdam irritare neceffe eft: omnibus au100

Nequaquam feciffe fatis datur: ingeniumque
Expallet vitium, devitat confcia virtus,
Stulti omnes oderê, fcelefti perdere guadent.
Quando adeo infeftam fefe ignorantia præftet,
Abfit, ut ingenium bello doctrina laceffat!
Præmia propofuit meritis olim æqua vetuftas,
Et fua laùs etiam conatos magno fecuta eft;
Quanquam etenim fortis dux folus ovabat, at
ipfis

Militibus crines pulchræ impediere corollæ.
At tunc qui bifidi fuperarunt improba montis
Culmina, certatim focios detrudere tentant;
Scriptorem, quid enim! dum quemque philantia
ducit

Zeletypum, inftaurant certamina mutua vates,
Et fefe alterni ftultis ludibria præbent.

Fert ægrè alterius, qui peffimus audit honores,
Improbus improbuli vice fungitur author amici;
En fædis quam fæda viis mortalia corda
Cogit perfequier famæ malefuada libido!
Ah! ne gloriole ufque adeo fitis impia regnet,
Nec critici affectars, hominis fimul exue nomen:
Sed candor cum judicio conjuret amicè,
Peccare eft hominum, peccanti ignofcere, divûm

At vero fi cui ingenuo præcordia bilis
Non defpumatæ fatis acri fæce laborant,
In fcelera accenfas pejora exerceat iras,
Nil dubitet, feget præbent hæc tempora largam.
Obfcæno detur nulla indulgentia vati,
Ars licet ingenio fuperaddita cerea flecti
Pectora pelliciat. Verum, hercule, juncta fu
pori

Scripta impura pari vano molimine prorfus
Invalidam æquiparant eunuchi turpis amorem.
Tunc ubi regnavit dives cum pace voluptas
In noftris flos ifte molus caput extulit oris.
Tunc ubi rex facilis viguit, qui femper amore.
Confiliis rarò, nunquam fe exercuit armis:
Scripferunt mimos proceres, meretricibus aulæ
Succeffit regimen; nec non magnatibus ipfis
Affuit ingenium, ftipendiaque ingeniofis.
Patricia in fcenis fpectavit opufcula mufæ
Multa nurus, lafciva tuens, atque auribus haufit
Omnia larvato fecura modeftia vultu,
Machina, virginibus quæ ventilat ora, pudicum
Dedicit claufa officium, ad ludicra cachinnus
Increpuit, rubor ingenuus nihil amplius arfit.
Deinde ex externo traducta licentia regno
Audacis fæces Socini abforbuit imas,
Sacrilegique facerdotes tum quemque docebant
Conati efficere, ut gratis paradifon adiret:
Ut populus patriâ cum libertate facratis
Affererent fua jura locis, ne fcilicit unquam
(Crediderim) Omnipotens foret ipfe potentior
æquo.

Templa facram fatiram jam tum violata filebant:
Et laudes vitii, vitio mirante, fonabant !
Accenfi hinc mufe Titanes ad aftra ruerunt,
Legeque fancitum quaflit blafphemia prælum.—
Hæc monftra, O critici, contra hæc convertite
telum,

Huc fulmen, tonitruque ftyli torquete severi,
Et penitus totum obnixi exonerate furorem!
At tales fugias, qui, non fine fraude severi,
Scripta malam in partem, livore interprete, ver-

tunt;

Pravis omnia prava videntur, ut omnia paflim

1ctericus propria ferrugine tingit ocellus.

Jam mores critici proprios, adverte, docebo; Dimidia etenim eft tibi fola fcientia virtus. Non fatis eft ars, ingenium, doctrinaque vires Quæque fuas jungant, fi non quoque candor honeftis,

Et veri fincerus amor fermonibus infint.

Sic tibi non folum quifque amplos folvet honores,
Sed te, qui criticum probat, exoptabit amicum.
Mutus, quando animus dubius tibi fluctuat, esto;
Sin tibi confidis, dictis confide prudentèr.
Quidam hebetes femper perftant erroribus; at tu
Præteritas lætus culpas fateare, dies que
Quifque, dies redimat, criticoque examine tentet.
Hoc tibi non fatis eft, verum, quod præcipis,
effe,

Veridici mala rufticitas magè fæpe molesta est
Auribus, ingenuam quam verba ferentia fraudem;
Non ut præceptor, cave des precepta, reique
Ignaros, tanquam immemores, catus inftrue :

[blocks in formation]

Cui quædam eft data jure licentia fæpe stupendi ;
Tales et libitum vates abfque indole, eâdem.
Quâ fine doctrinâ doctores lege creantur.
Contemptis prudens fatiris res linque tacéndas,
Affentatorumque in amen exerceat artem,
Nominibus libros magnis gens gnara
dicandi ;
Quæ cum mendaci laudes effutiat ore,
Non magnè credenda eft, quam quando perjerat
olim

Non iteram pingues unquam confcribere versus.
Non raro eft fatius bilem cohibere fuefcas,
Humanufque finas habetem fibi plaudere: prudens
Hic taceas moneo, nihil indignatio prodeft,
Feffus eris culpando, ea gens haud feffa canendo:
Nam temnens ftimulos, tandum cum murmure
curfum

Continuat, donec jam tandem, turbinis instar
Vapulet in torporem, et femper eundo quiefcat.
Talibus ex lapfu vis eft reparata frequenti,
Ut tardi titubata urgent veftigia mani.
Horum pleraque pars, cui nulla amentia defit,
Tinnitu numerorum et amore fenefcit inani,
Ferftat difficili carmen deducere venâ,
Donec inexhaufto reftat fæx ulla cerebro,
Relliquias ftillat vix expreffæ malè mentis,
Et miferam invalidâ exercet prurigine mufam.
Sunt nobis vates hoc de grege, fed tamen idem
Affirmo, criticorum ejusdem fortis abunde est.
Helluo librorum, qui fudat, hebetque legendo,
Cui mens pugarum docta farragine turget.

Attentas própriæ voci malè recreat aures,
Auditorque fibi folus mifer ipfe videtur.
Ille omnes legit authores, omnefque laceffit
Durfeio infeftus pariter magnoque Drydeno.
Judice fub tali femper furatur, emitve
Quifque fuum bonus author opus: non Garthi
(illi

Si credas) proprium contextuit ipfe poema.
In fcenis nova fi coœmdia agatur," amicus
"Hujus fcriptor (ait) meus eft, cui non eg
"paucas

"Oftendi maculas; fed mens eft mulla poetis." Non locus eft tam fanctus, ut hunc expellere pof Nec templum in tuto eft, plufquam via; quin pes facras

Aufugiens aras, et ad aras ifte fequetur
Occidetque loquendo; etenim ftultus ruet ultro
Nil metuens, ubi ferre pedem vix angelus audet.
Diffidit fibimet fapientia canta, brevefque
Excurfus tentans in fe fua lumina vertit;
Stultitia at præceps violento vortice currit
Non unquam tremefacta, nec unquam è tramit
cedens,

Flumine fulmineo se totam invicta profundit.
Tu vero quifnam es monita inftillare peritus,
Qui, quod fcis, lætus monftras, neque fcire fi
perbis,

Non odio ductus pravove favore, nec ulli Addictus fectæ, ut pecces, neque cœcus, ut en Doctus, at urbanus, fincerus, at aulicus idem, Adactèrque pudens mediâque humanus in irâ. Qui nunquam dubites vel amico oftendere culp Et celebres inimicum haud parcâ laude merent Furgato ingenio felix, fed et infinito,

Et quod librorumque hominumque fcientia ditat Colloquium cui come, animus fummiffus et i

gens,

Laudandique omnes, ratio cum præcipit, ardor
Tales extiterunt critici, quos Græcia quondam
Romaque mirata eft natos melioribus annis.
Primus Ariftoteles eft aufus folvere navem,
Atque datis velis vastum explorare profundum
Tutus iit longèque ignotas attigit oras
Lumina Mæoniæ obfervans radiantia ftelle.
Jam vates, gens illu, diu quæ lege foluta eft,
Et fævæ capta eft malè libertatis amore,
Lætantes dominum accipiunt, atque omais cada
Qui domuit naturam, exultat prefide mufa.

Nufquam non grata eft incuria comis Horati
Qui nec opinantes nos erudit abfque magifire
Ille fuas leges, affabilis inftar amici
Quam veras fimul et quam claro more profundit!
Ille licet tam judicio quam divite venâ
Maximus, audacem criticum, non fcriptor insu
Præftaret fe jure, tamen fedatus ibidem
Cenfor, ubi cecinit divino concitus æftro,
Carminibufque eadem inspirat, quæ tradidit.
Noftrates homines planè in contraria currunt,
Turba, ftylo vehemens critico, fed frigida Pho
Nec malè vertendo Flaccum torfere pocte
Abfurdi, magè quam critici fine mente citando
Afpice, ut expoliat numeros Dionyfius ipfi
Mæonida venerefque accerfat ubique recentes
Conditam ingenio jactat Petronius artem,
Cui doctrina fcholas redolet fimul et fapit aulam

* Dionyfius of Halicarnaffus.

Cum docti Fabii cumulata volumina verías, Optima perfpicua in ferie documenta videre eft, Haud fecus utilia ac apothecis condimus arma, Ordine perpetuo fita junéturâque decorâ, Non modo ut obtineat quo fefe oblectet ocellus, Verum etiam in promptu, quando venit ufus, habenda [mænæ, Te folum omnigenæ infpirant, Longine, CaEt propriam penitus tibi mentem animumque dederunt;

Ea! tibi proprofiti criticum fideique tanecem,
Qui vehemus fua jura, fed omnibus æqua mini-
ftrat;

Quo probat exemplo, quas tradit acumine leges,
Semper fublimi fublimior argumento!

Succeffere diù fibi tales, pulíaque fugit
Barbara præfcriptas exofa licentia leges,
Rami perpetuo crefcente fcientia crevit,
Atque artes aquilarum equitâre audacibus alis;
Sed tandem fuperata îîfdem victoribus uno
Roma triumphata eft mufis comitantibus ævo.
Dira fuperftitio et comes eft bacchata tyrannis,
Et fimul illa animos, hæc corpora fub juga mifit
Credita ab omnibus omnia funt, fed cognita nullis,
Et ftupor eft aufus titulo pietatis abuti!
Obruto diluvio fic eft doctrina fecundo,
Et Monachis finita Gothorum exorfa fuerunt.

At vero tandem memorabile nomen Erasmus, (Cuique facerdoti jactandus, cuiqui pudendus) Barbaris obnixus torrentia tempora vincit, Atque Gothos propriis facros de finibus arcet. At Leo jam rurfus viden' ourea fecula condit, Sertaque neglectis revirefcunt laurea mufis ! Antiques Rome Genius de pulvere facro Attit fublime caput. Tunc cœpit amari Scalatura atque artes fociæ, cælataque rupes Vivere, et in pulchras lapides mollefcere formas; Davisam harmoniam furgentia templa fonabant, Atque ftylo et calamo Raphael et Vida vigebant;

Leftris vates! cui laurea ferta poetæ

Intertexta bederis critici geminata refulgent; Jaque aquat claram tibi, Mantua Vida Cre

mona.mo,

Coque loci, le femper erit vicinia famæ.

Max autem profugae metuentes improba mufæ Arma, Italos fines Îinquunt, inque Arctica mi

[blocks in formation]
[ocr errors]

Ars bene fcribendi naturæ eft fumma po " teftas t."

Talis Rofcommon-bonus et doctiffimus idem,
Nobilis ingenio magè nobilitatus honefto;
Qui Graios Latiofque authores novit ad unguem,
Dum veneres texit pudibunda induftria privas.
Talus Walfhius ille fuit---judex et amicus
Mufarum, cenfuræ æquus laudifque minifter,
Mitis peccantûm cenfor, vehemenfque merentûm
Laudator, cerebrum fine mendo, et cor fine fuco!
Hæc faltem accipias, lacrymabilis umbra, licibet,
Hæc debet mea mufa tuæ munuscula famæ.
Illa eadem, infantem cujus tu fingere vocem,
Tu monftrare viam; horridulus conponere plu-

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

SUBLIME invention, ever young,
Of vaft conception, tow'ring tongue
To God th' eternal theme;
Notes from yon exaltation taught,
Unrivall'd royalty of thought,

O'er meaner ftrains fupreme.

His mufe, bright angel of his verse,
Gives balm for all the thorns that pierce,

For all the pangs that rage;
Bleft light, ftill gaining on the gloom,
The more than Michael of his gloom
Th' Abifhag of his age.

He fung of God, the mighty fource
Of all things, the ftupendous force

On which all strength depends,
From whofe right arm, beneath whofe eyes
All period, power, and enterprise

Commences, reigns, and ends.

The world, the cluft'ring spheres he made,
The glorious light, the foothing fhade,

The multitudinous abyss
Where fecrecy remains in bliss,

Dale, champaign, grove, and hill,

And wisdom hides her skill.

Tell them, I AM, Jehovah said
To Mofes; while earth heard in dread,
And, fmitten to the heart,
At once above, beneath, around
All nature, without voice or found
Replied, O Lord, THOU ART.

Effay on poetry, by the Duke of Buckingham.

« PreviousContinue »