Page images
PDF
EPUB

En, quis equum nobis docuit parere ferocem?
Tu Dea, tu frænis ausa domare tuis;
Tu cohibere caput, volucrique insistere dorso,

Præcipitisque fugæ mille docere modos :
Tu currus junxisse: tibi crepat axis anhelans,
Lubrica per duram se rota volvit humum.
Nequicquam populum populo disterminat æquor;
Edificas naves; trans mare tuta volas.
Impiger extremas currit mercator ad oras,

Et rapido cursu jungit utrumque polum ; Vendit, emit; cumulos argenti portat et auri,

Vina refert, gemmas, multaque mira domum. Quid vero? sine te sese haud vicinia nôrit:

Tu penetras montes, aspera plana facis. Sternis ubique vias: sectus rigat arva canalis Labitur effosso merx onerata solo. Oppida quadrantur plateis; rus influit urbi; Convenit in pleno civica turba foro. Missa levi passim festinat epistola pennâ,

Et quod lingua nequit, nuncia verba docent.

Exuit incultos mores tibi gramen et arbor,

Fitque decens hortus, quæ modo sylva fuit. Per te dispositos miramur in ordine flores,

Marmoreos fontes, Elysiumque nemus.

An memorem quo tu polias fera pectora cultu,
Quamque rudes animos pacis amica regas?
An memorem vivâ fulgentem luce tabellam,

Eraque Phidiacâ quæ caluere manu?
An quæ cœlesti modulans dulcedine cantor

Nunc plectro moveat, nunc vafer ore mele? Hæc fuerant ignota diu, dum more volucrum Indocili linguâ rauca sonabat homo: Ars tamen e ligno, nervis, atque ære canoro Venit inauditos elicitura sonos;

Quid spirare fides docuit, quid tibia posset,

Quid bene compactis organa clara tubis.
Ars etiam miseris membrorum damna reponit,
Ars reparat vires et juvenile decus.
Os aperire suum non amplius Anna recusat,
Cui niveos dentes suppeditavit ebur.

Aspicit Elisam jam sexagesimus annus,

Nec rosa nec flavæ deseruere comæ.

Crus Lepido abscissum est; at querno crure potitus, Corripit impavidum, firmus ut ante, gradum. Quid tam prisca moror? Major mihi nascitur ordo

Carminibus; tantum hæc sæcla tulere novi.

Mira loquar, sed visa mihi, sed cognita multis,
Et, nisi vidissem, vix habitura fidem.

Nunc etiam muti cunctarum nomina rerum

Edere condiscunt, colloquioque frui;

Indicibus digitis sensus animumque recludunt:
Per noctem et tenebras en patefacta dies!
Sed quis hic est ? Centum partes agit unus et idem,
Vir, puer est, juvenis, nupta, puella simul:

Jam succensentem rudens imitatur asellum,

Jamque canis latrat, jamque susurrat apis: Nunc prope, nunc procul est, hinc exauditur et illinc, Mobilis, undique vox; stat tamen ipse loco.

An magus est? quidnam esse putes? Non labra moventur,
Lingua tacet; linguæ munia venter agit.

Quid nequeant homines, cum porci scripta doceri,
Et cantare queat mus, et alauda loqui ?

Exiguos pulices fulgentia vidimus arma

Induere, et sumptâ bella movere tubâ. Nunc in amicitiam coeunt et vulpis et anser,

Pacem cum timido passere milvus agit; Et felis cum mure toro requiescit in uno;

Aurea Saturni regna redire putes.

Vela rates antiquorum remique movebant,

Ut facerent longas ventus et unda moras : Ecce ratem, venti quæ vim contemnit et undæ, Per medios fluctus acta vapore volat.

O vapor omnipotens; lymphâ tu natus et igne,

Ingenium matris, vim genitoris habes:

Cuncta moves, impellis, agis. Tibi machina parens grave tollit onus:

Tenue secat filum, vel

Lanea contexis, ferrum fabricaris et æra ;

Emicat e prelo pagina docta tuo.

Quid non perficies? Nexi longo ordinè currus
Fulmineas torquent te rapiente rotas :

Mille viatorum conjungitur agmen amicum,

Et tacito fugiunt tempus et hora pede; Dum fugiunt, confectum iter est; lætusque viator Obstupuit, cum se comperit esse domi. Prandimus ad Thamesis ripas, coenamus Edinæ ; Anglia nos hodie, Prussia vidit heri.

Ergo inter varias crescent commercia gentes,

Latius imperium terra Britanna reget.

Flumina fluminibus jungentur, et urbibus urbes

Idem mox populus Scotus et Indus erunt. O duras hominum mentes! Percurrimus omnes

Terrarum latebras, et freta cuncta maris: Nec satis est: audax genus ad majora paratum, Scandimus in nubes sidereasque domos.

Nequicquam pennas homini Natura negavit ;

Adjicit Ars pennas; surgitur Artis ope.

;

Etheris in spatium, magnâ plaudente catervâ,
Se rapit expanso serica cymba sinu :
Protinus ex oculis urbes collesque recedunt;

Radit iter liquidum nauta ferente Noto:
Sub pede terrestris globus est; nant nubila circum ;
Vasta patent cœli; nec tamen ille tremit.
Ast ego, Diva, tuas si perstem dicere laudes,
Dejiciat calamum jam mihi fessa manus.

Omnia non possim : numerum quis nôrit arena?
Sunt tibi qui credant nil superesse novi:

Hoc ego non credam : sed quod tibi restat agendum,
Dicturos vates postera sæcla ferent.

tr TRAHIT SUA QUEMQUE VOLUPTAS."

Velle suum cuique est. Hic quod Paradisus Adamo Fudit ab innocuo flumine nectar amat:

Ille nefas credit contemnere dona Deorum,

Et fruitur paterâ, Liber amice, tuâ.

Sit mihi firma salus, hic sobrius optat. At ille,

Non podagram timeo; da mihi dulce merum.

Pallidus hic lymphâ; nasus felicior illi

Ardet, ut in Siculo torrida messis agro.

« PreviousContinue »