auftrali parte Scotie mira et inaudita villarum et urbium vaftatio. Audito enim quod dominus Alexander rex, Scottorum, Northumbriam fibi vendicaffet, et humagium baronum Northumbrie fufcepiffet, Johannes rex Anglie, fumptis fecum rutariis fuis, verfus Scotiam cum impetu magno vertit habenas. Audito vero ejus adventu barones de patria Eboraucenfi, qui contra ipfum juraverant, nimio terrore percuffi, præfidium domini regis Scottorum requirentes, ipfius præfenciam adierunt, humagia fua fecerunt, fidelitatem etiam et fecuritatem omnes fimul tactis fanctuariis juraverunt, iij. ÿdus Januarii [Jan. 11, 1215-6] in capitulo monachorum de Melros. Rex autem Anglie, poft ipfos fubfequenter adveniens, villas eorum et opida, poffeffiones et predia gladio vindice vaftavit et igne. Ipfi etiam barones villas fuas proprias et blada ante adventum regis, ne illi effent in auxilium, combufferunt; et ita factum eft ut magna pars regionis fimul igne fuccederetur. Nam iij. idus Januarii [Jan. 11] combusta est villa de Werc, v. idus ejufdem [Jan. 9] Alnewic, vij. idus ejufdem [Jan. 7] Mitford et Morpath, xvij. kalendas Februarii [Jan. 16] Rokesburgia cum viculis et fuburbiis quamplurimis. xviijo. kalendas Februarii [Jan. 15] cepit Johannes rex Anglie villam et caftellum de Berwic, ubi cum rutariis fuis feroci fupra modum et inhumana ufus eft tyrannide, utriufque enim fexus homines quofcunque fatellites diaboli apprehendere potuerunt, alios per articulos manuum et pedum fufpendentes, alios diverfis fuppliciis torquentes, nefandi queftus intuitu immaniffime cruciaverunt. Ibi etiam Judeos fecum adduxiffe et magiftros malicie illos effeciffe refertur. Inde vero progrediens Hadintoniam die tercia [Jan. 18] combuffit, et Dunbar et alias villas in partibus illis voraci flamma deftruxit. In reditu autem fuo rutarii fui, miniftri diaboli, abbatiam de Coldeingam expoliaverunt, villam etiam de Berwic fuccederunt, ipfo rege incipiente. Domum enim, in qua hofpitatus eft, propria manu, ut dicitur, contra morem regium indecenter accendit.f Eodem anno, menfe Februario, dominus Alexander rex Scottorum cum manu valida et exercitu fuo univerfo poft regem Anglie iter arripiens, terram illius ufque ad Carleolum, et ultra, igne voraci vastavit et armis." a In the margin, "B'." e It appears from an entry upon the Patent Rolls of John, fol. 32. Hac etiam vice, quod dolendum eft, invito domino rege et omnimodis prohibente, et firmam pacem fuam religiofis concedente, Scotti quidam, non magiftri milicie fed miniftri malitie, domum de Holmcultran omnibus quecunque potuerunt attingere, facris videlicet libris, veftimentis, calicibus, equis et animalibus, utenfilibus et indumentis, tam nefaria et fcelerata dementia expoliaverunt, ut etiam monachum in infirmitorio in extremis pofitum, cilicio fuperpofitum, pannis quibus indutus erat denudarent, nec ullam reverentiam facris altaribus exhiberent. Quod tamen peccatum non pertranfivit inultum, nam dum reverterentur cum præda, fubmerfi funt in fluvio quodam, Edena dicto, quantum ad estimationem hominum plufquam mille nongenti Scotti in brevi hora diei. Ultio digna Dei! Eodem anno, menfe Julio, cum exercitu fuo univerfo, exceptis Scottis de quibus expenfas fumfit, iterum Carleolum profectus eft, eamque obfedit; que videlicet civitas Carleoli, vj. idus Augufti [Aug. 8] reddita eft illi; caftellum tamen illa vice non expugnavit. Inde vero progrediens per medium Anglie cum omni exercitv fuo, vivente et invidente Johanne rege Anglie, ufque ad Doueram, in occurfum domini Laodiuici filii regis Francie, progreffus eft; qui eodem anno ij. nonarum Maii [Maij 6] cum multitudine navium copiofa ad interventum baronum Anglie, ut eis effet in auxilium, amplicuerat. In hoc itaque procinctu itineris occifus eft Euftacius de Vefci, gener ipfius regis, in obfidione caftelli Bernardi.i Et fciendum quod adveniente Laodowico in Angliam, Willelmus Longa fpata, frater ipfius regis Anglie, comes Salisbirie, et alii multi ab ipfo rege divertentes ad Laodowicum fe tranftulerunt, quod quidem plus doli quam dilectionis intuitu, plus fubvertendi quam fuccurrendi gratia fe feciffe, per feditionem fubfecutam innotuit. Hac etiam vice dominus A. rex Scottorum in Anglia moram faciens, humagium fecit dicto Laodowico [apud Londonias]1 ut dicitur, fub ea forma qua barones Anglie fecerant eidem; et tam ipfe Laodowicus quam ceteri barones Anglie, 1 Anquetil, ii. 189; Velly, iii. 494. It is probable that the last word in this sentence is an error of the scribe, for " applicuerat." Dugd. Baron. i. 93. He had married Margaret, a natural daughter of King William, concerning which lady, see a curious story in Knyghton, col. 2422. * William, III. earl of Salisbury, was natural son of Henry II., by Rosamund, his 1 The words inclosed within brackets are added by a hand of the fifteenth cen concubine. tury, instead of " ut dicitur," which is repeated twice in the MS. tactis fanctuariis, juraverunt quod nunquam fine ipfo rege Scottorum pactum pacis aut concordie cum rege Anglie inirent; quod tamen omnino non eft obfervatum, ut patebit inferius." Eodem anno, xvij. kalendas Augufti [Jul. 16], pie recordationis odminus Innocencius papa iij.m ex hac luce, Domino vocante, feceffit, anno pontificatus fui xixo.; cui fucceffit vir venerabilis, tam fcientia quam etate maturus, dominus Honorius epifcopus et cardinalis, xiij°. kalendas Augufti [Jul. 20]. Eodem anno obiit dompnus Henricus, abbas Rieuallis, apud Ruhford, ibidemque fepultus eft; cui fucceffit in regimine dompnus Willelmus abbas de Melros, ij°. kalendas Septembris [Aug. 31], loco cujus electus eft in abbatem de Melros mm dompnus Radulfus cellerarius ejufdem domus, xviij. kalendas Octobris [Sep. 14], ibidemque a domino Hugone epifcopo Dulkeldenfi benedictionis fue munus adeptus eft iij°. kalendas Octobris [Sep. 29]. Dompnus Ricardus, abbas de Neubotil, fuo ceffit officio, vj. kalendas Augufti [Jul. 27], cui fucceffit dompnus Adam, cellerarius ejufdem domus, xiij°. kalendas Septembris [Aug. 20]. nn Eodem anno, xvj. kalendas Novembris [Oct. 17], obiit Johannes rex Anglie" apud Newerc, cujus vifcera extracta fepulta funt in abbatiam de Crokeftun, corpus vero traductum ufque ad Wireceftre, ibidemque fepultum eft in monafterio. Eodem tempore miffus erat in Angliam, a latere domini pape, cardinalis quidam Galo nnn nomine, ut pro rege Johanne, et ipfius heredibus et eorum libertatibus tuendis, contra dominum Laodowicum et ceteros omnes regis adverfarios, apoftolice auctoritatis munimine fultus, conftanter aftaret, quod et conftantiffime fecit. Defuncto enim, ut dictum eft, rege, affumtis fecum domino Henrico archiepifcopo Dublinenfi et domino Petro epifcopo Wintonienfi, filium regis et heredem, Henricum nomine, puerum feptennem, apud Wireceftriam coronaverunt. Eodem die dompnus abbas 11 A history of the invasion of England by Louis is in preparation by M. Francisque Michel, the learned and industrious editor of various publications illustrative of the early history and literature of his country. Innocent III. died 16th or 17th July 1216, and was succeeded by Honorius III. Margin, xij. abbas de Melros," written in red ink. n On the margin of the MS. "Obiit Joh' rex Anglie, cui successit H. filius ejus." John died upon the 19th of October. See M. Paris, p. 189. nan See M. Paris, p. 195. mm m an Weftmuftrenfis et prior Cantuarienfis, pro libertatibus ecclefiarum fuarum fuper coronatione regis, contra dictum cardinalem ad audienciam apoftolice fedis appellaverunt. Weftmuftrenfis videlicet quia alibi quam in Weftmonafterio, Cantuarienfis vero quia ab alio quam a domino archiepifcopo Cantuarienfi, contra libertates et privilegia ecclefiarum fuarum fuerat coronatus. Cardinalis autem appellantes excommunicavit ; ipfi tamen nec pro excommunicatis fe habuerunt, nec ab appellatione facta fe fubtraxerunt. Deinde vero in dictum Laodowicum et omnes fautores fuos excommunicationis fententiam promulgavit, et a domino papa prolatam effe denunciavit; necnon et dominum regem Scottorum et omnes magnates fuos eadem fententia innodavit, et tam iftorum quam illorum terras sub interdicto ponere non formidavit. Cujus tamen excommunicationis et interdicti fententia, nec per Angliam ftatim eft obfervata, nec fere per annum fubfequentem in Scotia eft denunciata. Dictus etiam cardinalis omnes qui humagium aut aliquam fidelitatem dicto Laodowico fecerant, apoftolica auctoritate qua fungebatur, penitus abfolvit, fi converti vellent ad novum regem et dominum fuum legitimum. Eodem anno tranflatus eft dompnus Conradus, abbas Clareuallis, in abbatem Ciftercii, loco cujus electus eft in abbatem Clareuallis dompnus Willelmus abbas de Monafterio in Nargune. In occidentali parte Scocie, que Galewia dicitur, fecundum quod fcripfit dompnus Willelmus abbas de Glenlus,† vir optimi teftimonii et fancte converfationis monachus domino priori et facro conventui de Melros, apparuit vifibiliter ftupenda fupra modum et noftris feculis inaudita lune tranffiguratio; quod autem fcripfit hoc idem cum apud Melros veniret nobis aftantibus et expofcentibus, omnibus qui aderant audentibus et admirantibus, proprio ore per ordinem enarravit. Scripfit igitur in hanc formam : "VIRIS in Chrifto venerabilibus, dompno A. priori de Melros, et ejufdem loci conventui, frater W. pauperum Christi de Glenlus minister indignus, eternam in Domino falutem. Quanto impoffibilius effe poterit veritatem On the margin of MS., "Epistola abb. de Glenlus, de Prodigio," • Fordun, ii. 38. and "De transfiguracione lune." falli, tanto certius ea que veritatis, ore prædicta funt, jam in parte fuiffe impleta, et que reftant procul dubio credenda funt effe complenda. Veritatis fiquidem ore, tefte Ewangelifta, fcimus fuiffe prædictum, " erunt figna in fole et luna et ftellis, et in terris preffura gentium præ confufione, fonitus maris et fluctuum" etc. Cum igitur nichil in terra, quamlibet minimum, fine caufa fiat, certum eft quod nec majora fine majori caufa proveniant. Signum igitur magnum, immo figna plura et permaxima, que nuper in partibus Galwethie apparuerunt, fub quanta potui brevitate perftringens, fanctitati veftre tranfmittere curavi. Quod nullatenus tantis tamque venerandis viris facere præfumfiffem, nifi cercius de confcientia eorum mihi conftaret, qui prædicta figna propriis oculis viderunt, et rei ordinem ore veridico in præfentia noftra et multorum narraverunt. Contigit igitur converfum quendam ordinis noftri, virum morigeratum, fobrium, caftum et probate fatis religionis, iter facere, die videlicet fancti Ambrofii epifcopi in craftino palmarum, pridie n. Aprilis [Apr. 4], luna oo xiija. in noctis crepufculo, et ecce! refpiciente prædicto converfo, lunam plenam vidit et rotundam, et ftatim in ipfa hora quafi funiculus quidam niger et fubpallidus lunam in duas divifit partes. Sed et nigredo prædicti funiculi in mediam partem lune que verfus aquilonem erat, se diffundens, ipfam partem lune nigriorem et pallidiorem cetera parte effecit, et ftatim quafi in ictu oculi pars ipfa pallidior ab alia parte lune fcindi vifa eft et dirumpi, et ad fpacium unius ftadii elongari, et quafi in tanta violentia videbatur pars illa pallidior ab alia parte lune fuiffe avulfa ut fcintillas, more draconis in aere difcurrentis, emitteret. Tandem poft moram aliquantulam, pars ipfa pallidior lune paulatim et quafi morofe ad aliam partem appropiabat, nunc fe ipfam quafi meticulofe retrahendo, nunc quafi coacta illac fe impellendo; tandem vero cum jam prædicte partes lune invicem fibi convenirent, ecce nubes utramque partem operuit et prædicta vifio difparuit. Ad flatum igitur venti, tranfvolante nube, iterum luna defub nube erupit, et ftatim ad magnitudinem trium lunarum creviffe vifa eft; et ftatim deformatio illa per crementa in firmamento fe diffundens, in caftellum fpeciofum transformatur, cujus caftelli turres et muri, propugna 00 No eclipse of the moon took place at or near this date, which can account for the prodigy which led to this letter. fol. 33. |
